Δευτέρα 13 Μαρτίου 2017




Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε

(σελίδες 41 -160 )



(σελίδες 115 - 128 )













Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Τοῦ Πατριάρχου Πατριάρχης πλησίον,
Θείου γέροντος, Ἀβραὰμ Νικηφόρος.
Δευτερίῃ Νικηφόρος εἰς Ἐδὲμ εὕρατο μοίρην.


Ο Νικηφόρος Α΄ (758 - 5 Απριλίου 828) ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινου-πόλεως από το 806 ως το 815[1].
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Γιος του Θεοδώρου και της Ευδοκίας, μεγάλωσε σε μια αυστηρά ορθόδοξη οικογένεια, η οποία υπέφερε από την εικονομαχία. Ο πατέρας του, γραμματέας[2] του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου, εκδιώχθηκε για την εικονολατρία του. Απέκτησε μεγάλη παιδεία και ανέλαβε τη διοίκηση του πτωχοκομείου της Πόλης.
Ενώ ήταν ακόμη νέος, προσπάθησε να αναβιώσει την παράδοση της ιστοριογραφίας στα αρχαία ελληνικά[3]. Έγραψε το έργο Ιστορία σύντομος από της Μαυρικίου Βασιλείας, μια μέτρια προσπάθεια[4] που όμως διακρίνεται για την ψύχραιμη θεώρηση των ταραγμένων γεγονότων που έζησε σαν πρωταγωνιστής μέχρι το έτος 769[1] (το πρωτότυπο και νεοελληνική μετάφραση της Λίνας Κωσταρέλη στις εκδόσεις «Κανάκης» 1994).
Μετά το θάνατο του Πατριάρχη Ταράσιου, ο Νικηφόρος επελέγη από τον ομώνυμό του Αυτοκράτορα, αν και λαϊκός ακόμη, ως νέος Πατριάρχης, την Κυριακή του Πάσχα, 12 Απριλίου 806. Το γεγονός αυτό, η ανάρρηση λαϊκού στον Πατριαρχικό Θρόνο, είχε συμβεί και με τον προκάτοχό του Πατριάρχη Ταράσιο, προκάλεσε όμως την οργή κληρικών και μοναχών, με επικεφαλής τον Θεόδωρο το Στουδίτη και τον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ. Η εκκλησιαστική έριδα συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της πατριαρχίας του.



Τοιχογραφιά (φρέσκο) από τόν  Ναό Αγ. Νικήτα , Σκόπια
(αγιογράφοι Μιχαήλ Αστραπας καί Μοναχος Ευτύχιος περίπου το 1316 μ.Χ.) 

Свт. Никифор. Мозаика Софийского собора. Константинополь. 867 г.
Μωσαϊκό του καθεδρικού ναού της Αγίας Σοφίας. Κωνσταντινούπολη. 867 μ.Χ


Свт. Никифор. Миниатюра. Константинополь. 815 г.
 Μικρογραφία. Κωνσταντινούπολη. 815 μ.Χ.

Святитель Никифор Исповедник, Патриарх Константинопольский.
Фреска церкви Св. Никиты в Чучере, Македония. Около 1316 года. Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
Τοιχογραφία ( Fresco) τού έτους 1316 μ.Χ. στον Ναό τύυ Αγίου Νικήτα  στο Chucher-Sandevo, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας   από τους Θεσσαλονικής Αγιογράφους Μιχαήλ και Ευτυχή Αστραπά




Свт. Никифор. Фреска Благовещенской церкви монастыря Грачаница. Сербия (Косово). 1318 год.
Η τοιχογραφία τού έτους  1318 μ.Χ. στον Ιερό Ναό  Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου τής  Ιεράς Μονής Γκρατσάνιτσα.  που είναι κωμόπολη του Κοσόβου, ένας σερβικός θύλακας, δέκα χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Πρίστινα. Σερβία 



Св. Еразм (1 июня) и свт. Никифор. Фреска. Церковь Христа Пантократора. Дечани. Косово. Сербия. Около 1350 года.
Τοιχογραφία (Fresco). τού έτους περίπου 1350 μ.Χ.  στον Ιερό Ναό τού Χριστού Παντοκράτορα τής Ιεράς Μονής Βισόκι Ντέτσανι. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία. 


Минея - Июнь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναίο - Ιούνιος  Εικονίδιο. Russ. τοῦ 17 αἰ..  Από τήν Εκκλησία καί τό Αρχαιολογικό  Μουσειο της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας.


Минея - Март (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναίο - Μάρτιος  Εικονίδιο. Russ. τοῦ 17 αἰ..  Από τήν Εκκλησία καί τό Αρχαιολογικό  Μουσειο της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας.

Строгановский иконописный лицевой подлинник. 2 июнь (фрагмент). Русь. Конец XVI - начало XVII в. (издан в Москве в 1869 году). В 1868 году принадлежал графу Сергею Григорьевичу Строганову.
εικονίδιο-το πρωτότυπο του προσώπου. 2 Ιούνη (τεμάχιο). Russ. Το τέλος του XVI - η αρχή του XVII αιώνα. (Δημοσιεύθηκε στην Μόσχα το 1869). (Το 1868 ανήκε  στον Σεργκέι Γ Stroganov-Строганов, Сергей Григорьевич (1794-1882) .


Αγωνίστηκε για την τιμή και την προσκύνηση των εικόνων. Όταν όμως έγινε Αυτοκράτορας ο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος, τον έπαυσε, τον εξόρισε και τον φυλάκισε. Μετά το θάνατο του Λέοντα, ο Νικηφόρος επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη. Ο νέος Αυτοκράτορας Μιχαήλ Β' υποσχέθηκε να τον επαναφέρει στο Θρόνο, υπό την προϋπόθεση ότι δε θα ανακινήσει εκ νέου το θέμα της αναστήλωσης των εικόνων. Τον έφερε μάλιστα γύρω από το ίδιο τραπέζι με τον Θεόδωρο Στουδίτη, χωρίς όμως επιτυχία[5]. Ο Νικηφόρος αρνήθηκε και εξορίστηκε εκ νέου.



Строгановский иконописный лицевой подлинник. 13 марта (фрагмент). Русь. Конец XVI - начало XVII в. (издан в Москве в 1869 году). В 1868 году принадлежал графу Сергею Григорьевичу Строганову.
εικονίδιο-το πρωτότυπο του προσώπου. 13 Μάρτη (τεμάχιο). Russ. Το τέλος του XVI - η αρχή του XVII αιώνα. (Δημοσιεύθηκε στην Μόσχα το 1869). (Το 1868 ανήκε στον Σεργκέι Γ Stroganov - Строганов, Сергей Григорьевич (1794-1882).


Πέθανε εξόριστος στη Μονή του Αγίου Θεοδώρου στις 2 Ιουνίου 828. Αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν από τον Πατριάρχη Μεθόδιο στην Κωνσταντινούπολη και ετάφησαν στο Ναό των Αγίων Αποστόλων στις13 Μαρτίου του 874. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 2 Ιουνίου και η ανακομιδή των λειψάνων του από την Ορθόδοξη και την Καθολική Εκκλησία στις 13 Μαρτίου.


Τίμιο Ξύλο από την Ιερά Μονή Χιλανδαρίου Αγίου Όρους μαζί με άλλα λείψανα.
мощи святых Евтихия патриарха Цареградского, преподобного Симеона СтолпникаГригория Богослова,святой Мариныпатриарха Никифорасв. Пантелеимонапророка ИсаииИоанна Предтечи и других
λείψανα αγίων Ευτυχή Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως , ο μοναχός Συμεών , ο Γρηγόριος ο Θεολόγος , η Αγία Μαρίνα , ο Πατριάρχης Νικηφόρος , του Αγίου. Παντελεήμων , ο Ησαΐας , ο Ιωάννης ο Βαπτιστής , και άλλοι.

(απαιτείται έρευνα αν αληθεύει,  κατά τό ρώσι-κο συναξάρι,  В настоящее время рука святителя хранится в Хилендарском монастыре на Афоне.οτι τό χέρι τοῦ Αγίου ειναι στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου Αγίου Όρους)


Έργα του

Πατριάρχης Νικηφόρος αυτοκράτορα Μιχαήλ Β στέλνει ένα αίτημα για την αποκατάσταση της προσκύνησης των εικόνων 

·          Νικηφόρου Ιστορία σύντομος (Patrologia Graeca). Νεοελληνική μετάφραση Λίνας Κωσταρέλλη, εκδ. Κανάκη, Αθήνα 1994
Παραπομπές
1.                   ↑ Cyril Mango (2006). «Κεφ.6: Εικονομαχία». Ιστορία του Βυζαντίου. Εκδόσεις Νεφέλη, σελ. 213. ISBN 9602117427.
2.                           Cyril Mango (2006). «Κεφ.8: Η αναβίωση των γραμμάτων και των τεχνών». Ιστορία του Βυζαντίου. Εκδόσεις Νεφέλη, σελ. 287. ISBN 9602117427.
3.                              Cyril Mango (2006). «Κεφ.8: Η αναβίωση των γραμμάτων και των τεχνών». Ιστορία του Βυζαντίου. Εκδόσεις Νεφέλη, σελ. 288. ISBN 9602117427.
4.                              Cyril Mango (2006). «Κεφ.8: Η αναβίωση των γραμμάτων και των τεχνών». Ιστορία του Βυζαντίου. Εκδόσεις Νεφέλη, σελ. 297. ISBN 9602117427.
5.                              Steven Runciman (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος, σελ. 87. ISBN 9607217225.
Πηγές
·                    Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Βιβλίον δέκατον, κεφ. Β΄, υποκεφ.2
·                    Οικουμενικό Πατριαρχείο
·                    Steven Runciman (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος. ISBN 9607217225.
·                    Cyril Mango (2006). Ιστορία του Βυζαντίου. Εκδόσεις Νεφέλη. ISBN 9602117427.


ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΥΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΣΙΜΩΝΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΟΝ ( Μικρογραφία ἀνώνυμου στά  μέσα τοῦ 9ου αἰώνα)

Хлудовская псалтырь — манускрипт на греческом языке, созданный в Византии около 850 г., предположительно, в константинопольском Студийском монастыре. Одна из старейших сохранившихся псалтырей и одна из трех, оставшихся с IX века. Создана в период иконоборчества и имеет ряд иллюстраций на данную тематику. Хранится в рукописном собрании Государственного Исторического Музея в Москве, № 129д.
Khludovskoye Ψαλτήρι - ένα χειρόγραφο στην ελληνική γλώσσα, που δημιουργήθηκε στο Βυζάντιο περίπου 850 , δήθεν, στην Κωνσταντινούπολη Μονή Στουδίου . Ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα υμνολόγια , και μία από τις τρεις υπόλοιπες από το ΙΧ αιώνα . Δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της εικονομαχίας , και έχει μια σειρά από εικόνες για το θέμα αυτό. Αποθηκεύονται στο χειρόγραφο συλλογές του Ιστορικού Μουσείου κράτους στη Μόσχα , τον αριθμό 129Δ.Το χειρόγραφο κλήθηκε από τα ονόματα του συλλέκτη - Alexei Ivanovich Khludov .


Никифор Константинопольский повергает Иоанна Грамматика. Победа иконопочитания.
Иоанн Грамматик ниспровергнут доводами патриарха Никифора. Патриарх Никифор держит в руках образ Христа, а правой указывает на лежащего под его ногами Иоанна, вокруг которого рассыпаны монеты. Наверху фрагмент изображения апостола Петра попирающего Симона ВолхваΤού  Ιωάννη Ζ΄, του επονομαζόμενου Γραμματικού, ο οποίας ήταν εικονομάχος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, καταπατά τά επιχειρήματα  ο Πατριάρχης Νικηφόρος.  Ο Πατριάρχης Νικηφόρος κατέχει την εικόνα του Χριστού, καθώς και το δικαίωμα δείχνει που βρίσκεται κάτω από τα πόδια του Ιωάννη, γύρω από τα οποία είναι διάσπαρτα νομίσματα. Στο πάνω μέρος της εικόνας του Αποστόλου Πέτρου ποδοπάτημα  στον Σίμωνα τον Μάγο./ Μικρογραφία από Chludov ψαλτήρι. Πάνω - κομμάτι του αποστόλου Πέτρου ποδοπάτημα Simon Μάγων



Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Νίκην ἤνεγκε, τὴ Ἐκκλησία, ἡ σὴ ἔνθεος, ὁμολογία, Νικηφόρε Ἱεράρχα θεόληπτε• τὴν γὰρ Εἰκόνα τοῦ Λόγου σεβόμενος, ὑπερορία ἀδίκως ὠμίλησας. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.


Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.

Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξε σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Νικηφόρε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Τὸν τῆς νίκης στέφανον, ὢ Νικηφόρε, οὐρανόθεν σήμερον, ὡς εἰληφῶς παρὰ Θεοῦ, σῷζε τοὺς πίστει τιμώντας σέ, ὡς Ἱεράρχην ὁμοὺ καὶ Διδάσκαλον.

Μεγαλυνάριον

Χαίροις Εκκλησίας αμπνεους εικών, και Εικονομάχων, καθαιρέτης ο ισχυρός· χαίροις θεοσδότων, δογμάτων ο προστάτης, θεόφρον Νικηφόρε, πίστεως έρεισμα.




Ανακομιδή Ιερών Λειψάνων του στις 13 Μαρτίου εκάστου έτους


Νίκης ἑορτὴν ἡ πόλις Νικηφόρε,
Δοχὴν ἄγει σου Λειψάνου Νικηφόρου.
Χοῦς τρισκαιδεκάτῃ Νικηφόρου ἄστυ εἰσήχθη.



Μετά το τέλος της εικονομαχίας και την αναστήλωση των ιερών εικόνων, με αίτηση του Πατριάρχη Μεθοδίου (842 - 846 μ.Χ.) στους βασιλείς Μιχαήλ και Θεοδώρα , ενεκρίθη η ανακομιδή του λειψάνου του Αγίου Νικηφόρου στη βασιλεύουσα και αναγνωρίστηκε σαν ένας από τους ενδοξότερους αθλητές της Ορθοδοξίας. Μάλιστα, η βασίλισσα παραχώρησε και βασιλικό πλοίο, με το οποίο ο Πατριάρχης Μεθόδιος παρέλαβε το λείψανο του Αγίου Νικηφόρου (το όποιο για 19 χρόνια έμεινε ακέραιο και άθικτο). Κατά την επιστροφή, μεγάλο πλήθος λαού και επισήμων κάλυπτε την παραλία. Το άγιο λείψανο κατετέθη με ιερή πομπή στο ναό των Αγίων Αποστόλων (13 Μαρτίου 846 μ.Χ


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Θήκη ἔνθεος, καὶ ζωῆς πλήρης, ἀναδέδεικται, τὴ Ἐκκλησία, ἡ σορὸς τῶν μυριπνόων λειψάνων σου ἧς τὴ σεπτὴ κομιδῆ κομιζόμεθα, τᾶς δωρεᾶς Νικηφόρε τοῦ Πνεύματος. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Τήν ψυχήν σου τέθεικας, ὑπέρ τῆς ποίμνης σου Πάτερ, καὶ αὐτῇ τό ἄδολον, τῆς εὐσεβείας ἐνέθου· ὅθεν σου, τήν τῶν λειψάνων λάρνακα θείαν, χαίρουσα, καθυποδέχεται καὶ κραυγάζει· σύ μου καύχημα καὶ σκέπη, ὦ Νικηφόρε, ὁμολογίας λαμπτήρ.







Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου