ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΛΥΚΟΥ

Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, 

χαροποιήσας τοὺς Μαθητάς, τὴ ἐπαγγελία τοῦ ἁγίου Πνεύματος, 

βεβαιωθέντων αὐτῶν διὰ τῆς εὐλογίας, 

ὅτι σὺ εἰ ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ λυτρωτὴς τοῦ κόσμου

Δεσποτική εἰκόνα τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ,

πού βρίσκεται στό Ζωγραφίτικο κελλί τῆς Ἀναλήψεως στίς Καρυές τοῦ Ἁγίου Ὄρους

Πρόκειται γιά μία ἀπό τίς καλλιτεχνικότερες εἰκόνες τοῦ ἐργαστηρίου τοῦ ἱερομονάχου Παρθενίου τοῦ Σκούρτου τοῦ ἐξ Ἀγράφων. Στό κάτω μέρος εἰκονίζεται ἡ Θεοτόκος ἐν μέσῳ τῶν Ἀποστόλων, ἐνῶ στό πάνω μέρος τῆς ἐντυπωσιακῆς σύνθεσης εἰκονίζεται ὁ ἀναληφθείς Κύριος ἐντός ἡμικυκλικῆς δόξας, καθήμενος ἐπί χερουβίμ. Τήν δόξα περιβάλλουν νεφέλες ἐνῶ γύρω ἀπό αὐτήν πλῆθος ἀγγέλων, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ περισσότεροι κρατοῦν ἕνα μουσικό ὄργανο, ἀναγγέλουν μέ πανηγυρικό τρόπο τό γεγονός. Κάτω ἀπό τό χορό τῶν ἀγγέλων, στά ἀριστερά καί δεξιά τῆς σύνθεσης, εἰκονίζονται οἱ προφήτες Δαβίδ καί Ζαχαρίας, πού εἶχαν προαναγγείλει τό γεγονός.

 Τό πολύ ἐντυπωσιακό εἶναι ὅτι ἡ εἰκόνα συνυπάρχει στό ἴδιο τέμπλο μέ τίς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ Παντοκράτορος καί τῆς Θεοτόκου Ὁδηγητρίας, οἱ ὁποῖες θά πρέπει νά ἀποδοθοῦν στό ἐργαστήριο τοῦ ἱερομονάχου Διονυσίου τοῦ ἐκ Φουρνᾶ. δεσποτική εἰκόνα Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, Ὁ Ὅσιος ἱερομόναχος Παρθένιος ὁ ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων ὁ Σκοῦρτος. Ὁ Βίος καί το ζωγραφικό του ἔργο, Ἀθήνα 2009.

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, «Ἄγνωστες φορητές εἰκόνες τῶν ἱερομονάχων Διονυσίου καί Παρθενίου τῶν ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων στίς Καρυές τοῦ Ἁγίου Ὄρους (Μέρος Α΄)», Ἀρχεῖο Εὐρυτανικῶν Σπουδῶν καί Ἐρευνῶν 3 (2009), σ. 45-50

Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε

ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ

ΛΟΓΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΑ ΘΕΟΔΟΣΙΑΝ

 ΥΠΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΚΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

( σελίδες  893 - 936 )

Η Αγία Θεοδοσία η Οσιομάρτυς 

η Κωνσταντινουπολίτισσα

Свт. Николай и св. Феодосия (фрагмент). 

Икона. Византия. Собрание монастыря св. Екатерины (Синай).

Αγία Θεοδοσία. 

Εικόνα βυζαντινή από την Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά. Αίγυπτος

Св. Феодосия. Икона. Византия. XIII век. 33,9 х 25,7. 

Монастырь св. Екатерины на Синае (Египет).

Αγία Θεοδοσία. 

Εικόνα βυζαντινή τού 13ου αιώνα μ.Χ.

  από την Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά. Αίγυπτος

Κέρας κριοῦ κτεῖνάν σε, Θεοδοσία, Ὤφθη νέον σοι τῆς Ἀμαλθείας κέρας.

Βιογραφία Η Αγία Οσιομάρτυς Θεοδοσία καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη και γεννήθηκε από γονείς πλουσίους και ευσεβείς στα χρόνια του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Αδραμυττηνού. Σε ηλικία επτά ετών, αφού έμεινε ορφανή από πατέρα, εισήλθε σε μοναστήρι, όπου μετά από λίγο εκάρη μοναχή. Μετά το θάνατο και της μητέρας της, αφού πούλησε και διαμοίρασε στους φτωχούς τα υπάρχοντά της και απαλλάχτηκε έτσι από τις γήινες φροντίδες, επιδόθηκε με μεγαλύτερο ζήλο στην απόκτηση της τελειότητας και των μοναχικών αρετών, ασκούμενη στη μονή που βρισκόταν κοντά στο «Σκοτεινόν φρέαρ» και ονομαζόταν «Άσπαρον στέρνην». Όταν ανήλθε στο θρόνο ο Λέων ο Ίσαυρος (717 - 741 μ.Χ.), εξαπολύθηκε άγριος διωγμός εναντίον των εικονόφιλων και των ιερών εικόνων, ο δε πατριάρχης Γερμανός, στερεός προμαχώνας της Ορθοδοξίας, εκδιώχθηκε και αντικαταστάθηκε από τον εικονομάχο Αναστάσιο. Κατά την έναρξη του διωγμού διατάχθηκε η καθαίρεση και καταστροφή της εικόνας του Χριστού, η οποία βρισκόταν επί τής Χαλκής Πύλης. Τότε η Θεοδοσία, επικεφαλής καλογραιών και άλλων γυναικών, όρμησαν και κατέρριψαν από την κινητή σκάλα το σπαθάριο που ανέβηκε, για να καταστρέψει την εικόνα, και με πέτρες και ξύλα επιτέθηκαν κατά τού Πατριαρχείου. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση ο Πατριάρχης Αναστάσιος αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει το Πατριαρχείο. Η στρατιωτική δύναμη που επενέβη, άλλες μεν από τις γυναίκες φόνευσε, άλλες δε, μεταξύ των οποίων και την Θεοδοσία, συνέλαβε. Και από τις συλληφθείσες άλλες ελευθέρωσαν, άλλες έκλεισαν στις φυλακές ή εξαπέστειλαν στην εξορία. Την δε Θεοδοσία, αφού την κακοποίησαν, την οδήγησαν στην τοποθεσία του Βοός και την κατέσφαξαν, αφού διαπέρασαν το λαιμό της με κέρατο κριού (730 μ.Χ.). Το τίμιο λείψανό της περισυνελλέγει και ενταφιάσθηκε στη μονή Δεξιοκράτους, πολλά δε θαύματα επιτελούσε στους πιστούς, που προσέρχονταν με πίστη και ευλάβεια. Η Οσία Υπομονή Βυζαντινή αγιογραφία της Αγίας Υπομονής  στο σπήλαιο του Οσίου Παταπίου Βιογραφία Η Αγία Υπομονή, κατά κόσμον Ελένη Δραγάση, και αργότερα, ως σύζυγος του Μανουήλ Β' Παλαιολόγου, «Ελένη η εν Χριστώ τω Θεώ αυγούστα και αυτοκρατόρισσα των Ρωμαίων η Παλαιολογίνα», ήταν θυγατέρα του Κωνσταντίνου Δραγάση, ενός από τους πολλούς ηγεμόνες - κληρονόμους του μεγάλου Σέρβου κράλη (βασιλιά) Στεφάνου Δουσάν. Καταγόταν από βασιλική και ευλογημένη γενιά. Στους προγόνους της συγκαταλέγονται άνθρωποι που αγίασαν όπως ο Στέφανος Νεμάνια, σέρβος βασιλέας που μόνασε με το όνομα Συμεών και ήταν κτίτορας της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους (βλέπε 13 Φεβρουαρίου). Ο Κωνσταντίνος Δραγάσης ανέλαβε την ηγεμονία του σημερινού βουλγαρικού τμήματος της βόρειο - ανατολικής Μακεδονίας, στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Αξιού και Στρυμώνος. Μικρογραφία που αναπαριστά τον Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγο, την σύζυγό του, αυτοκράτειρα Ελένη, μετέπειτα Αγία Υπομονή, και τρία από τα παιδιά τους: Ιωάννη, Θεόδωρο και Ανδρόνικο. Επιγραφές: ΜΑΝΟΥΗΛ ΕΝ ΧΩ ΤΩ ΘΩ ΠΙCΤΟC ΒΑCΙΛΕΥC ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΡΩΜΑΙΩΝ Ο ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟC ΚΑΙ ΑΕΙ ΑΥΓΟΥCΤΟC ΕΛΕΝΗ ΕΝ ΧΩ ΤΩ ΘΩ ΠΙCΤΗ ΑΥΓΟΥCΤΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙCΑ ΡΩΜΑΙΩΝ Η ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΙΝΑ ΙΩ ΕΝ ΧΩ ΤΩ ΘΩ ΒΑCΙΛΕΥC Ο ΥΙΟC ΑΥΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟC Ο ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟC ΕΥΤΗΧΗC ΔΕCΠΟΤΗC Ο ΥΙΟC ΑΥΤΟΥ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟC ΑΥΘΕΝΤΟΠΟΥΛΟC ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟC Ο ΥΙΟC ΑΥΤΟΥ Η γέννησή της τοποθετείται στα αμέσως μετά τον θάνατο το Δουσάν χρόνια. Η ανατροφή, η μόρφωση, η αγωγή της, ήταν διαποτισμένα με ό,τι ανώτερο υπαγόρευε το βυζαντινό ιδεώδες, διότι οι Σέρβοι είχαν επηρεαστεί πολύ από τον βυζαντινό πολιτισμό. Ένοιωθε τον εαυτό της περισσότερο ταυτισμένο με τον πολιτισμό και κυρίως με την εθνική συνείδηση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Συναισθηματικά και ουσιαστικά έρεπε μάλλον προς το Βυζάντιο, του οποίου επέπρωτο να γίνει Αυγούστα και Αυτοκρατόρισσα, περά προς την γενέθλιο σερβική πατρίδα. Κοντά σ' αυτά και πάνω απ' αυτά, γαλουχήθηκε με την πατροπαράδοτη στην οικογένειά της, ακράδαντη ορθόδοξη πίστη στο Θεό. Αυτή η πίστη είναι που θα την οδηγεί, θα την φωτίζει, και θα την εμπνέει στην πολυτάραχη γεμάτη θλίψεις και δοκιμασίες ζωή της. Υπολογίζεται να ήταν 19 περίπου χρονών όταν παντρεύτηκε τον Μανουήλ Β' Παλαιολόγο (τέλη του 1390 μ.Χ.), λίγους μήνες πριν γίνει Αυτοκράτορας. Η καινούργια ζωή της Ελένης - αγίας Υπομονής, από την αρχή της έδειξε ότι θα ήταν Γολγοθάς. Πολλές ήταν οι φορές που χρειάστηκε να πιει το ποτήρι της προσβολής και του εξευτελισμού στο πλευρό του συζύγου της όχι μόνο από τους αλλόθρησκους, αλλά και από τα κατ' όνομα χριστιανικά κράτη της Δύσεως, στην απεγνωσμένη προσπάθειά του να βρει τρόπους σωτηρίας της ετοιμοθάνατης Αυτοκρατορίας. Η Ελένη - αγία Υπομονή απεδείχθη εξαιρετικός άνθρωπος που συγκέντρωνε πολλές και μεγάλες αρετές, και ψυχική δύναμη. Έδειξε ότι είχε απόλυτη συναίσθηση τόσο της θέσης της και των περιστάσεων, όσο και του ρόλου που αυτές της υπαγόρευαν, σε όλα τα επίπεδα. Αγαπούσε το λαό. Ήταν η μεγάλη μάνα που ο καθένας μπορούσε να προστρέξει. Συμμεριζόταν τις αγωνίες του και ανησυχίες του ενώπιον των φοβερών εθνικών κινδύνων και προσπαθούσε πάντοτε με την προσευχή, με την πραότητά της και με γλυκά και παρηγορητικά της λόγια να τον ενισχύσει. Είναι πολύ χαρακτηριστικά και εύγλωττα μέσα στην λακωνικότητά της τα όσα γράφει για την Αυτοκρατόρισσα, ο σύγχρονός της φημισμένος φιλόσοφος Γεώργιος Γεμιστός - Πλήθων: «Η Βασιλίς αύτη με πολλήν ταπείνωσιν και καρτερικότητα εφαίνετο να αντιμετωπίζει και τας δύο μορφάς της ζωής. Ούτε κατά τους καιρούς των δοκιμασιών απεγοητεύετο, ούτε όταν ευτυχούσε επανεπαύετο, αλλά εις κάθε περίπτωσιν έκανε το πρέπον. Συνεδύαζε την σύνεσιν με την γενναιότητα, περισσότερον από κάθε άλλην γυναίκα. Διεκρίνετο δια την σωφροσύνην της. Την δε δικαιοσύνην την είχε εις τελειότατον βαθμόν. Δεν εμάθαμε να κάμνει κακόν εις ουδένα, ούτε μεταξύ των ανδρών, ούτε μεταξύ των γυναικών. Αντιθέτως εγνωρίσαμε να κάμνει πολλά καλά και εις πολλούς. Με ποίον άλλον τρόπον δύναται να φανεί εμπράκτως η δικαιοσύνη, εκτός από το γεγονός του να μη κάμνει κανείς ποτέ θεληματικά και σε κανέναν κακό, αλλά μόνον το αγαθόν σε πολλούς;» Στάθηκε αντάξια του φιλόσοφου και φιλόχριστου συζύγου της Μανουήλ. Στάθηκε άξια δίπλα του για 35 χρόνια, «συνευδοκόντας», σύμφωνα με σύγχρονή τους μαρτυρία, δηλ. όλα γινόντουσαν με συμφωνία, ομόνοια, συναπόφαση, εν πνεύματι Χριστού και αγωνιστική αγιότητα. Κατόρθωναν να τιμούν την αρετή με λόγια και έργα. «Λόγω μεν διδάσκοντας το πρακτέον, έργω δε γενόμενοι πρότυπα και εικόνες εφηρμοσμένης αγάπης». Στο ευλογημένο ζευγάρι ο Θεός χάρισε οκτώ παιδιά. Έξι αγόρια από τα οποία τα δύο ανέβηκαν στον αυτοκρατορικό θρόνο, ο Ιωάννης Η' (1425 - 1448 μ.Χ.) και ο Κωνσταντίνος ΙΑ', ο τελευταίος θρυλικός αυτοκράτορας (1448 - 29 Μαΐου 1453 μ.Χ.- μαύρη ήμερα αλώσεως της Βασιλεύουσας). Ο Θεόδωρος, ο Δημήτριος και ο Θωμάς διετέλεσαν δεσπότες του Μυστρά, και ο Ανδρόνικος της Θεσσαλονίκης. Και δύο κορίτσια, τα οποία όμως πέθαναν σε μικρή ηλικία. Η πολύτεκνη και φιλότεκνη μητέρα γαλούχησε τα παιδιά της με τα νάματα της πίστεως και τη γλυκύτατη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, τα οδηγούσε σε ιερά προσκυνήματα και σεβάσμια Μοναστήρια της Βασιλεύουσας, και επιζητούσε υπέρ αυτών τις ευχές των αγίων ασκητών και Γερόντων. Τα ανέθρεψε «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου», και ποτέ δεν «έπαυσε μετά δακρύων προσευχής και αγάπης να νουθετή ένα έκαστον».Με υπομονή και επιμονή, με προσοχή και προσευχή σμίλεψε τους χαρακτήρες τους, τους έδωσε μαζί με το «ζην»και το «εύ ζην». Έτσι, κατάφερε, μεταξύ άλλων, να θέσει τέρμα στις επί 90 περίπου χρόνια συγκρούσεις μεταξύ των μελών της αυτοκρατορικής οικογένειας για την εξουσία που είχαν εξαντλήσει την αυτοκρατορία. Οι όποιες διαφορές απόψεων η διενέξεις παρουσιάζονταν (μετά το θάνατο του Μανουήλ), ξεπερνιόνταν ήσυχα με το κύρος της μητρικής της παρέμβασης και της προσευχής της. Ιδιαίτερη ήταν η αγάπη της για τα Μοναστήρια. Εκεί αναπαυόταν, ξεκουραζόταν η ψυχή της, αντλούσε δύναμη και κουράγιο για τη συνέχεια. Αυτό, το ενέπνευσε σε όλη την οικογένειά της. Ο σύζυγός της αφού παρέδωσε τον θρόνο στον πρωτότοκο Ιωάννη, δύο μήνες πριν τον θάνατό του (29 Μαρτίου 1425 μ.Χ.), απεσύρθη στη Μονή του Παντοκράτορος στην Κωνσταντινούπολη, όπου εκάρη μοναχός με το όνομα Ματθαίος. Η ίδια, μετά το θάνατο του συζύγου της έγινε μοναχή (1425 μ.Χ.) στη Μονή της κυράς Μάρθας, με το όνομα Υπομονή. Και τρία από τα παιδιά τους επίσης έγιναν μοναχοί, ο Θεόδωρος και ο Ανδρόνικος (μ. Ακάκιος) στη Μονή του Παντοκράτορος, και ο Δημήτριος (μ. Δαυίδ) στο Διδυμότειχο. Επίσης, η πενθερά της και η κουνιάδα της ετελείωσαν την ζωή τους ως Μοναχές. Το ίδιο και η εγγονή της, κόρη του γιου της Θωμά, Ελένη, που έγινε Μοναχή με το όνομα Υπομονή στη Λευκάδα. Ακόμα, εν όσω βρισκόταν στην πατρίδα της, μαζί με τον πατέρα της έκτισαν την Ι.Μ. Παναγίας Παμμακαρίστου στο Πογάνοβο της πόλης Δημήτροβγκραντ της Ν.Α. Σερβίας. Στην Κωνσταντινούπολη είχε συνδεθεί με την Ι. Μ. του Τιμίου Προδρόμου της Πέτρας, όπου φυλαγόταν το ιερό λείψανο του οσίου Παταπίου του θαυματουργού (βλέπε 8 Δεκεμβρίου), στον οποίο η αγία Υπομονή έτρεφε ιδιαίτερη ευλάβεια. Η Μονή είχε ιδρυθεί από τον συνασκητή του οσίου Παταπίου στην Αίγυπτο, όσιο Βάρα, έξω από την πύλη του Ρωμανού πριν από το 450 μ.Χ. Με την συμβολή της αγίας ιδρύθηκε στη Μονή γυναικείο γηροκομείο με την επωνυμία «Η ελπίς των απηλπισμένων». Η ευλάβειά της προς τον όσιο Πατάπιο φαίνεται από το γεγονός ότι ο αγιογράφος του σπηλαίου του οσίου Παταπίου στα Γεράνεια όρη της Κορινθίας θεώρησε απαραίτητο να ιστορήσει την αγία Υπομονή δίπλα από το σκήνωμα του οσίου. Άνθρωπος φωτεινός και φωτισμένος η αγία Υπομονή, προικισμένη με πολλά τάλαντα, που τα «εμπορεύθηκε» με σύνεση και σωφροσύνη και τα πολλαπλασίασε, κατάφερε με την αρετή, την άσκηση και την καρτερία της να φθάσει σε δυσανάβατα μέτρα αρετής. Μια σημαντική φυσιογνωμία εκείνης της εποχής ο Γεννάδιος Σχολάριος, ο πρώτος Οικουμενικός Πατριάρχης μετά την άλωση, στον Παραμυθητικό του Λόγο προς τον Βασιλέα Κωνσταντίνο ΙΑ', «Επί τη κοιμήσει της μητρός Αυτού αγίας Υπομονής», αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής: «Την μακαρίαν εκείνην Βασίλισσαν όταν την επεσκέπτετο κάποιος σοφός, έφευγεν κατάπληκτος από την ιδικήν της σοφίαν. Όταν την συναντούσε κάποιος ασκητής, αποχωρούσε, μετά την συνάντηση, ντροπιασμένος δια την πτωχείαν της ιδικής του αρετής, συγκρινομένης προς την αρετήν εκείνης. Όταν την συναντούσε κάποιος συνετός, προσέθετεν εις την ιδικήν του περισσοτέραν σύνεσιν. Όταν την συναντούσε κάποιος νομοθέτης, εγινόταν προσεκτικώτερος. Όταν συνομιλούσε μαζί της κάποιος δικαστής, διεπίστωνε ότι έχει ενώπιόν του έμπρακτον Κανόνα Δικαίου. Όταν κάποιος θαρραλέος (τη συναντούσε), ένοιωθε νικημένος, αισθανόμενος έκπληξιν από την υπομονήν, την σύνεσιν και την ισχυρότητα του χαρακτήρος της. Όταν την επλησίαζε κάποιος φιλάνθρωπος, αποκτούσε εντονώτερο το αίσθημα της φιλανθρωπίας. Όταν την συναντούσε κάποιος φίλος των διασκεδάσεων, αποκτούσε σύνεσιν, και, γνωρίζοντας την ταπείνωσιν εις το πρόσωπόν της, μετανοούσε. Όταν την εγνώριζε κάποιος ζηλωτής της ευσεβείας, αποκτούσε μεγαλύτερον ζήλον. Κάθε πονεμένος με τη συνάντηση μαζί της, καταλάγιαζε τον πόνο του. Κάθε αλαζόνας αυτοτιμωρούσε την υπερβολικήν του φιλαυτίαν. Και γενικά κανένας δεν υπήρξε, που να ήλθεν εις επικοινωνίαν μαζί της και να μην έγινε καλύτερος». Ο Θεός ευδόκησε να μην ζήσει τις τελευταίες τραγικές στιγμές της Αυτοκρατορίας. Την κάλεσε κοντά Του στις 13 Μαρτίου 1450 μ.Χ., έχοντας διανύσει 35 χρόνια ως Αυτοκρατόρισσα και 25 ως ταπεινή μοναχή. Ο σύγχρονός της διάκονος Ιωάννης Ευγενικός, αδελφός του Μάρκου του Ευγενικού Αρχιεπισκόπου Εφέσου, στον Παραμυθητικό του Λόγο προς τον Κωνσταντίνον Παλαιολόγον επί τη κοιμήσει της Μητρός του αγίας Υπομονής συνοψίζει: «Ως προς δε την αοίδιμον, εκείνην Δέσποινα Μητέρα σου, τα πάντα εν όσω ζούσε, ήσαν εξαίρετα, η πίστις, τα έργα, το γένος, ο τρόπος, ο βίος, ο λόγος και όλα μαζί ήσαν σεμνά και επάξια της θείας τιμής και, όπως έζησε μέτοχος της θείας Προνοίας, έτσι και ετελεύτησεν». Η «Αγία Δέσποινα»,όπως την ονομάζει ο Γεώργιος Φραντζής, συνέδεσε την έννοια του μοναχικού της ονόματος (Υπομονή) με τον τρόπον αντιμετωπίσεως και των ευτυχών στιγμών και των απείρων δυσκολιών της όλης ζωής της. Υπομονή κατά βίον, πράξιν και μοναχικό όνομα. «Τη υπομονή αυτής εκτήσατο την ψυχήν αυτής». Σύγχρονο θαύμα της Αγίας Είναι αρκετές οι εμφανίσεις της αγίας Υπομονής τα τελευταία χρόνια σε ευσεβείς και μη χριστιανούς. Επιλεκτικά καταχωρούμε ένα συμβάν που περιγράφει την θαυμαστή εμφάνισί της και θεραπεία κάποιου ασθενή. «Η αγία Υπομονή εμφανίσθηκε ως μοναχή σε κάτοικο των Αθηνών που εργαζόταν σε ταξί. Το σταμάτησε και ζήτησε να κατευθυνθεί προς το Λουτράκι. Ο ταξιτζής είχε καρκίνο του δέρματος στα χέρια του και βρισκόταν σε μεγάλη απελπισία. Καθ' οδόν η μοναχή που φορούσε ένα κουκούλι με κόκκινο σταυρό τον ρώτησε: «Γιατί είσαι μελαγχολικός;» και εκείνος δεν δίστασε να ομολογήσει όλη την αλήθεια. Μετά τον ρώτησε αν θέλει να τον σταυρώσει για να γίνει καλά και εκείνος δέχθηκε. Σε λίγο όμως τον έπιασε υπνηλία και παρεκάλεσε την μοναχή να σταθούνε λίγο για να μην σκοτωθούνε. Είχαν φθάσει κοντά στα διόδια και εύκολα θα έβρισκαν άλλο ταξί αν εκείνη βιαζόταν. Κάθισε στην άκρη του δρόμου και τον πήρε ο ύπνος. Όταν ξύπνησε διαπίστωσε ότι τα χέρια του είχαν γίνει καλά, αλλά η μοναχή είχε εξαφανιστεί. Ρώτησε τους ανθρώπους των διοδίων μήπως είδανε καμιά μοναχή εκεί κοντά, αλλά κανείς δεν την είχε δει. Τότε συγκλονισμένος γύρισε στο ταξί του και κατάλαβε ότι κάποια αγία ήταν κι' έγινε άφαντη. Κατευθύνθηκε μετά στον γιατρό του και του διηγήθηκε το περιστατικό. Την στιγμή εκείνη έπεσε το μάτι του σε μια εικόνα που ήταν κρεμασμένη στον τοίχο του ιατρείου. Πετάχτηκε απ' το κάθισμά του και φώναξε: «Αυτή ήταν». Σημειωτέον ότι η εικόνα ήταν της αγίας Υπομονής. Έτσι έμαθε ποια ήταν εκείνη που τον θεράπευσε και τον γλύτωσε και απ' την απελπισία. Το κουκούλι με τον κόκκινο σταυρό έδειχνε την καταγωγή πριν γίνει αυτοκρατόρισσα του Βυζαντίου και με αυτό το μοναχικό σχήμα τελείωσε και την επίγεια ζωή της. Εκ των υστέρων γίνηκε γνωστό ότι η ημέρα που γίνηκε το θαύμα ήταν 13 Μαρτίου, ημέρα που η αγία γιορτάζει». Εικόνα της ευρίσκεται στην Ιερά Μονή οσίου Παταπίου στο Λουτράκι Κορινθίας και η Εκκλησία τιμά την μνήμη της Οσίας Υπομονής, επίσης, στις 13 Μαρτίου. Ιερά Λείψανα:  Η Κάρα της Οσίας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Οσίου Παταπίου Λουτρακίου Κορινθίας. Ἀπολυτίκιον Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον. Την κλεινήν βασιλίδα έγκωμιάοωμεν, Υπομονήν την οσίαν, περιστεράν ευλαβή εκ του κόσμου πετασθείσαν της συγχύσεως προς τας σκηνάς του ουρανού εν αγάπη ακλινεί, ασκήσει και ταπεινώσει βοώντες' Μήτερ, λιταίς σου θραϋσον ημών της αμαρτίας δεσμούς. Κοντάκιον Ήχος πλ. δ'. Τη Υπερμάχω. Υπομονής θεοστηρίκτου την ομώνυμον και βασιλίδων θεοσόφων την υπέρτιμον, την εκλάμψασαν ως άστρον εν Βυζαντίω και χορούς μοναζουσών καταπυρσεύσασαν, ταπεινώσεως βολαίς ανευφημήσωμεν, πόθω κράζοντες. Χαίροις, Μήτερ πανεύφημε. Μεγαλυνάριον Χαίροις εκμαγείον υπομονής, στήλη σωφροσύνης, αδιάσειστον αρετών, τείχος και ταμείον, Υπομονή, αγάπης, ενθέων βασιλίδων κέρας περίδοξον. Ο σταυρός της Ελένης δεσποίνης Ρωμαίων της Παλαιολογίνης Σταυρός της βυζαντινής αυτοκράτειρας Eλένης Δραγάση Παλαιολογίνας, μετέπειτα Οσίας Υπομονής, 15ος αι., ξύλο και άργυρος με χαμηλό και έξεργο ανάγλυφο, ύψος 36,2 εκ., μήκος μεγάλης οριζόντιας κεραίας 18,8 εκ., μήκος μικρής οριζόντιας κεραίας 11,2 εκ. Αποθησαυρίζεται στην Ιερά Mονή Διονυσίου Αγίου Όρους.    Ο σταυρός της βυζαντινής αυτοκράτειρας Eλένης Δραγάση Παλαιολογίνας, μετέπειτα Οσίας Υπομονής. Αποθησαυρίζεται στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους. O σταυρός αυτός, σύμφωνα με επιγραφή που έχει αποτυπωθεί σε παραλληλόγραμμο αργυρό έλασμα στο κάτω άκρο της κάθετης κεραίας του, είναι ανάθημα της Eλένης, θυγατρός του Σέρβου άρχοντα Δράγα, συζύγου του αυτοκράτορος Mανουήλ Παλαιολόγου και μητέρας του τελευταίου αυτοκράτορος του Bυζαντίου Kωνσταντίνου IA', που το 1448 έγινε μοναχή με το όνομα Yπομονή και πέθανε δύο χρόνια αργότερα. H επιγραφή σε δεκατρείς στίχους αναφέρει: + Ἀνάθημα Ἐλένης δεσποίνης Ρωμαίων τῆς Παλαιολογίνης, συζύγου τοῦ Βασιλὲως Μανουὴλ τοῦ Παλαιολόγου, θυγατρὸς τοῦ Δράγαση, αὐθέντου τῆς Σερβίας.  Διαβάστε περισσότερα παρακάτω: Πρόκειται για ξύλινο σταυρό που έχει δεχθεί επένδυση με αργυρά ελάσματα διακοσμημένα με ανάγλυφο. Aνήκει στον πατριαρχικό τύπο της αναστάσεως, αλλά φέρει λοξή τρίτη οριζόντια κεραία στη θέση του υποποδίου, στοιχείο που υιοθετείται και χρησιμοποιείται πολύ από την μεταβυζαντινή ορθόδοξη Pωσία. H διακόσμηση καλύπτει και τις δύο πλευρές με συνδυασμό διαχώρων που φέρουν εικονιστικά και φυτικά θέματα. Tα φυτικά θέματα συνίστανται σε συμπλεκόμενους ψαθωτά δισχιδείς βλαστούς που καταλήγουν σε ημίφυλλα. Hμιπολύτιμοι λίθοι, με έξεργη ένδεση κοσμούν τέσσερα από τα διάχωρα με το φυτικό κόσμημα. Tα εικονιστικά θέματα εκτείνονται και στις δύο όψεις του σταυρού. Ο σταυρός της βυζαντινής αυτοκράτειρας Eλένης Δραγάση Παλαιολογίνας (εμπρόσθια όψη). Στην εμπρόσθια όψη, όπου και η κτητορική επιγραφή, υπάρχει σταυρόσχημο έλασμα, όπου σε έξεργο ανάγλυφο εικονίζεται Eσταυρωμένος πάνω σε σταυρό με υποπόδιο τετράγωνο στο κάτω μέρος της καθετής κεραίας και πινακίδα με εγχάρακτα τα αρχικά IΣ ΧΣ. Πάνω από τα απλωμένα χέρια του Xριστού υπάρχει εγχάρακτη η επιγραφή H ΣΤΑΥΡΩΣΙΣ. O Iησούς εικονίζεται νεκρός με το ρωμαλέο κορμό του να κάμπτεται στηριγμένος πάνω στα λεπτά λυγισμένα του πόδια. Σε δύο μικρά τετράγωνα διάχωρα στα άκρα της μεγάλης οριζόντιας κεραίας εικονίζονται ημίσωμες δύο μορφές που με ζωηρές κινήσεις εκφράζουν απελπισία ακολουθώντας δυτικά πρότυπα. Aντίστοιχα υπάρχουν δύο ανάλογα διάχωρα στην άνω μικρή οριζόντια κεραία, όπου εικονίζονται δύο άγγελοι, σεβίζοντες ημίσωμοι, στραμμένοι προς την κάθετη κεραία του σταυρού, στο άκρο της οποίας εικονίζεται η παράσταση του Eλκόμενου. H λοξή κεραία του υποποδίου φέρει φυτική διακόσμηση την οποία διακόπτει το έλασμα με τον Eσταυρωμένο. Ο σταυρός της βυζαντινής αυτοκράτειρας Eλένης Δραγάση Παλαιολογίνας (πίσω όψη). Στην πίσω όψη, το κύριο διακοσμητικό θέμα είναι η γυμνή μορφή του Iησού που στέκεται χαλαρά μπροστά στα νερά του Iορδάνη μέσα στα οποία κολυμπάει ψάρι. Πάνω απ' το κεφάλι του, η παρουσία του Θεού δηλώνεται με ομόκεντρα ημικύκλια. Στα άκρα των κεραιών εικονίζονται ημίσωμοι άγγελοι, όμοιοι με αυτούς της εμπρόσθιας πλευράς, εκτός του άκρου της αριστεράς οριζόντιας μεγάλης κεραίας, όπου εικονίζεται ο Πρόδρομος σύμφωνα με δυτικά πρότυπα. Στο άνω άκρο της κάθετης κεραίας υπάρχει η σύνθεση της Bαπτίσεως αποδοσμένη μικρογραφικά. O σταυρός αυτός παρουσιάζει τον ίδιο τύπο και μεγάλες ομοιότητες στην διακόσμηση με τον λεγόμενο Σταυρό του Mεγάλου Kωνσταντίνου της Mονής Bατοπαιδίου, που πιθανότατα, συνδέεται επίσης με μέλος της οικογένειας των Παλαιολόγων. Στην εικονογραφία των εικονιστικών θεμάτων αναγνωρίζουμε δύο τάσεις: στις μεμονωμένες μορφές υπάρχουν δυτικές επιδράσεις, ενώ αντίθετα οι δύο μικρογραφικές σκηνές ακολουθούν βυζαντινά πρότυπα. H απόδοση των φυτικών κοσμημάτων βρίσκει αναλογίες σε κοσμήματα επενδύσεων εικόνων του 14ου και 15ου αιώνα.   Πηγή της περιγραφής του σταυρού: ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ