Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α'. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Δεῦτε πάντων φιλεόρτων συστήματα, ὕμνοις τὴν σεπτὴ ξυνωρίδα ἐγκωμιάσωμεν, Τιμόθεον τὸν μέγαν ἀθλητὴν, καὶ Μαῦραν Μαρτύρων καλλονήν, ὡς τὴν πλάνην τῶν εἰδώλων εὐθαρσῶς ἀποσείσαντες. Δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ἡμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι δι’ ὑμῶν, πᾶσιν ἰάματα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τιμόθεον σήμερον σὺν τῇ συνάθλῳ πιστοί, συζύγῳ τιμήσωμεν, Μαύρᾳ τῇ νύμφῃ Χριστοῦ, τὴν τούτων γεραίροντες, εὔτολμον καρτερίαν. Οὗτοι γὰρ σταυρωθέντες, ἴχνεσι τοῦ σφαγέντος, ἠκολούθησαν πόθῳ, καὶ πάντων τὰς ἁμαρτίας, Σταυρῷ προσηλώσαντος.
Ι.Ναός Τιμοθέου καί Μαύρας Μαχαιράδο Ζάκυνθος
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ'.
Μαρτύρων σύλλογος νῦν εὐφραίνεται· Ἀγγέλων ἅσμασι μεγαλύνομεν την μνήμην ὑμῶν Ἅγιοι ἅπαντες μελῳδοῦντες καί πιστῶς ἐκβοῶντες, χαίροντες· τῆς Τριάδος Δυάς Μαρτύρων καί κλέος, Τιμόθεε καί Μαῦρα, ὑπέρ ἡμῶν ἀεί πρεσβεύσατε.
Κοντάκιον
Ἦχος δ'. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τοὺς πολυτρόπους αἰκισμοὺς ἐνεγκόντες, καὶ τοὺς στεφάνους ἐκ Θεοῦ εἰληφότες, ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβεύσατε πρὸς Κύριον, μνήμην τὴν πανίερον, τὴν ὑμῶν ἐκτελούντων, μέγιστε Τιμόθεε, καὶ ἀοίδιμε Μαύρα, τοῦ εἰρηνεῦσαι πόλιν καὶ λαόν· αὐτός ἐστι γάρ, πιστῶν τὸ κραταίωμα.
Ι.Ναός Τιμοθέου καί Μαύρας Μαχαιράδο Ζάκυνθος
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ'. Ἐπεφάνης σήμερον.
Γηθοσύνως σήμερον ἡ Ἐκκλησία, εὐφημεῖ γεραίρουσα τοὺς Ἀθλοφόρους τοῦ Χριστοῦ· Μαῦραν Μαρτύρων τὸ ἔρεισμα, καὶ ἀριστέα, Τιμόθεον ἔνδοξον.
Ὁ Οἶκος
Τὴν δυάδα Χριστοῦ ἀνυμνήσωμεν ὦ φιλέορτοι, τὸ θανεῖν γὰρ ὑπὲρ τὸ ζῇν διὰ Χριστὸν ἡρετίσαντο οἱ μακάριοι· τυράννων ἀπειλὰς μὴ πτοηθέντες, πυρὸς ὀδύνην, ἄρσεις τροχῶν, καὶ λεβήτων βράσματα ἀνδρικῶς καθυπέμειναν. Καὶ γενναίως τοῖς βασάνοις προσκαρτεροῦντες, συμφώνως τοῖς ἀνόμοις κατὰ Παῦλον ἔλεγον: Τίς ἡμᾶς χωρίσει τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀγάπης;Οὐ θλίψις, οὐ στενοχωρία, οὐκ ὀδύνη, ἀλλ’οὐδ’ αὐτὸς ὁ θάνατος· διὸ σταυροῦσιν ἐπὶ ξύλου Μαῦραν Μαρτύρων τὸ ἔρεισμα, καὶ ἀριστέα Τιμόθεον ἔνδοξον
Минея - Май (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναῖο - Μάιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας .
Μεγαλυνάριον
Χαίροις ὦ πανθαύμαστε ξυνωρὶς, πανσέβαστον ζεῦγος, γενναιότατοι Ἀθληταί· Τιμόθεε Μάρτυς, σὺ τῇ σεπτῇ συνάθλῳ Μαύρᾳ τῇ στεῤῥοτάτῃ, ἡμῶν τὸ καύχημα.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις συζυγία ἰσοκλεής, Τιμόθεε μάκαρ, σὺν τῇ Μαύρᾳ τῇ φωταυγεῖ· σύμφρονες γὰρ ὄντες, ἐν βίῳ καὶ ἐν ἄθλοις, καὶ τῶν βραβείων ἅμα κατηξιώθητε.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Ζεῦγος ἁγιόλεκτον τοῦ Χριστοῦ, ξυνωρίς ἁγία ἡ κηρύξασα τόν Χριστόν, Τιμόθεε μάρτυς, ἅμα τῇ λαμπρᾷ Μαύρᾳ, συγχώρησιν πταισμάτων ἡμῖν αἰτήσασθε.

Η Αγία Μαύρα και το εκκλησάκι στο Κάστρο –
Της Ουρανίας Σολδάτου

Στο γραφικό εκκλησάκι του Κάστρου της Λευκάδας, οι φιλόθεοι Λευκάδιοι τιμούν ως πολιούχο της πόλης Λευκάδας την Αγία Μεγαλομάρτυρα Μαύρα, η οποία έδωσε το όνομά της τον 14ο αι. μ.Χ. (1331 μ.Χ.) στο Κάστρο και την ίδια την πόλη, η οποία παλαιότερα ονομαζόταν ‘Sainte Maure’ Αγία Μαύρα.Η Αγία Μεγαλομάρτυς Μαύρα ήταν σύζυγος του Τιμοθέου από την Θηβαΐδα της Αιγύπτου. Είκοσι μόλις μέρες μετά τον γάμο των δυο νέων, ο Τιμόθεος συκοφαντήθηκε από ειδωλολάτρες και οδηγήθηκε στον ηγεμόνα της Θηβαΐδας, τον Αρριανό. Αυτός εξοργίστηκε και διέταξε τούς δημίους να τον υποβάλουν σε φρικτά βασανιστήρια. Ο Μάρτυρας δεν υποχωρούσε και ο άρχοντας προσπάθησε να εξαπατήσει την Αγία Μαύρα, την σύζυγο του, με κολακείες ώστε να λατρεύσει τα είδωλα. Ή Αγία δεν υποχώρησε στις κολακείες, υπάκουσε στη συμβουλή του συζύγου της Τιμοθέου και ομολόγησε με θάρρος ότι είναι Χριστιανή. Ο Αρριανός τότε παρέδωσε και την αγία στα βασανιστήρια. Μετά από εννιά μέρες παρέδωσαν και οι δύο την ψυχή τους στον Κύριο.
Το εκκλησάκι, που βρίσκεται τώρα μέσα στο Κάστρο και τιμά τη μνήμη τους, χτίστηκε μετά το 1880 μ.Χ. με οικονομική ενίσχυση του αειμνήστου Συνταγματάρχη Νικολάου Τσερούλη, φρούραρχου Λευκάδας και σύμφωνα με Βασιλικό Διάταγμα του 1915 γίνεται παρεκκλήσιο του Μητροπολιτικού Ναού. Εξωτερικά μόνο το μικρό καμπαναριό σηματοδοτεί τη θέση του ναού. Όταν ο ευλαβής χριστιανός διαβεί το μικρό σιδερόφραχτο πορτόνι θα αντικρύσει την ημικυκλική είσοδο του μονόχωρου ναού. Το εκκλησάκι είναι κυκλικό με ένα άνοιγμα στο κέντρο για να μπαίνει φως. Ένας λιτός πολυέλαιος με κεράκια κρέμεται από την οροφή και φωτίζει την ι. εικόνα της Αγίας Μαύρας. Το τέμπλο είναι λιτό. Οι δεσποτικές εικόνες του 1952 είναι έργα του Βασιλείου Σίδερη.
Η ιστορία του Ιερού Ναού της Αγίας Μαύρας αρχίζει πολλά χρόνια πριν, όταν πατούν το νησί οι Ανδηγαυοί με ηγέτη τονΒάλτερο Βρυέννιο, το 1331 μ.Χ. Αυτοί καταγόμενοι από την κωμόπολη Sainte Maure ‘Αγία Μαύρα’ του Ανδηγαυικού Δουκάτου, φτιάχνουν καθολικό ναό και τον αφιερώνουν στην πολιούχο της παλιάς τους αγαπημένης πόλης.
Από τότε η ζωή των Λευκαδίων, αλλά και όλων των κατακτητών είναι δεμένη με την Αγία Μαύρα. Η παράδοση θέλει να έχει έρθει στο νησί μας η ευσεβής Ελένη Παλαιολόγου, κόρη του Θωμά Παλαιολόγου και σύζυγος του Λάζαρου Βράνκοβιτς προκειμένου να συνοδέψει την κόρη της Melizza για τον γάμο της με τον αφέντη της Αγίας Μαύρας Λεονάρδο Γ. Καθώς πλησίαζαν προς το νησί, συνάντησαν σφοδρή τρικυμία και η Ελένη τάχθηκε στην Αγία Μαύρα, προς την οποία πλησίαζαν, να σωθούν και να της φτιάξει ναό. Η ευσεβής Ελένη έγινε μοναχή με το όνομα Υπομονή και ετάφη στην Αγία Μαύρα.
Κάθε ιστορική στιγμή της Λευκάδας αρχίζει με το Κάστρο και τον Ι. ναό της Αγίας Μαύρας. Η νύχτα της βαριάς τουρκικής σκλαβιάς 1479 μ.Χ.μετατρέπει την εκκλησία της Αγίας Μαύρας σε τζαμί, ενώ όταν οι Ενετοί του Φραγκίσκου Μοροζίνι 1684 μ.Χ. παίρνουν το Κάστρο, επιτρέπουν τη μετατροπή του σε Ορθόδοξο ναό. Το 1810 μ.Χ. ο ναός καταστράφηκε από βομβαρδισμό των Άγγλων και κάηκε ο εφημέριος του Ι. Ναού Ανδρόνικος Μάντζαρης ή Λενίτσης. Διασώθηκαν τα ιερά σκεύη και η αρχαία εικόνα της Αγίας Μαύρας, η οποία σύμφωνα με την παράδοση, είναι προσφορά της Ελένης Παλαιολογίνας και φυλάσσεται με ιδιαίτερο σεβασμό στον Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελίστριας.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η ιταλική κατοχή μετατρέπει το Κάστρο και τον Ι. Ναό της Αγίας Μαύρας σε εστιατόριο, υπνωτήριο και τόπο διασκέδασης των αξιωματικών της φρουράς.
Σήμερα, σε πείσμα τόσο των κατακτητών, όσο και των σεισμών, που τόσο συχνά επισκέφθηκαν και άφησαν τα σημάδια τους στο ιστορικό εκκλησάκι, κάθε χρόνο, στο πανηγύρι της Αγίας, στις 3 Μαΐου, αλλά και στους Χαιρετισμούς της Υπεραγίας Θεοτόκου, συρρέουν πλήθη προσκυνητών να τιμήσουν τους μάρτυρες Μαύρα και Τιμόθεο, αλλά και να ψηλαφίσουν ταπεινά την μυρωμένη με τη θαλασσινή αύρα ιστορία του τόπου.
Ουρανία Σολδάτου Εκπαιδευτικός
——————
Ενδεικτική βιβλιογραφία πληροφόρησης
Ιερ/χος Ι. Ζαμπέλης, Η διαδρομή της Λευκάδας στο χρόνο
Ν. Βαγενάς,Το Κάστρο της Αγίας Μαύρας 1300-1977,2001
Πρ/ρος Γ.Ζαμπέλης, Η Αγία Μαύρα και το Κάστρο της, Λευκάδα 2007
Π. Γ. Ροντογιάννης, Ιστορία της Νήσου Λευκάδος, Τόμος Α΄, Αθήνα 1980
Π. Γ. Ροντογιάννης, Ιστορία της Νήσου Λευκάδος, Τόμος Β΄, Αθήνα 1982
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου