ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΛΥΚΟΥ

"Ακολουθία και βίος του Οσίου και Θεοφόρου πατρός ημών Κοσμά του ιερομάρτυρος και ισαποστόλου ψαλλομένη κατά την κδ' του Αυγούστου Μηνός Πόνημα Σαπφείρου Χριστοδουλίδου του εκ Γραμμένου, εκδίδεται υπό Β. Π. Σεκοπούλου.Εν Πάτραις :Τυπογραφείον ""Ο Κάδμος ""Βιβλιοπωλείον ""Ο Κάδμος"", 1878."


Ακολουθία και βίος του εν αγίοις πατρός ημών Κοσμά του ιερομάρτυρος και ισαποστόλου : Ψαλλομένη κατά την 24 Αυγούστου / πόνημα Σαπφείρου Χριστοδουλίδου του εκ Γραμμένου, νυν δε εκδίδεται υπό του Χαραλάμπους Μ. Ποταμιάνου. Εν Κεφαλληνία: Τύποις "Η Κεφαλληνία", 1894.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός - Διδαχαί

Άγιος Ιερομάρτυρας Κοσμάς ο Αιτωλός

Εὔκοσμος ὤφθης κόσμος, ὦ Κοσμᾶ μάκαρ, Κόσμον λόγοις σοῖς αἵμασι τ᾽ αγλαΐσας.

Βιογραφία Ο Άγιος Κοσμάς υπήρξε φωτοφόρος απόστολος του Ευαγγελίου, στα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Η Εκκλησία του Χριστού, για να τιμήσει τον αγώνα και την προσφορά του, τον ονόμασε Ισαπόστολο. Ο Άγιος Κοσμάς γεννήθηκε στο χωριό Ταξιάρχης της επαρχίας Αποκούρου που βρίσκεται κοντά στο χωριό Μεγάλο Δένδρο Ναυπακτίας, το 1714 μ.Χ., από γονείς ευσεβείς, που τον ανέθρεψαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Είκοσι χρονών μετέβη στο Άγιο Όρος, για να σπουδάσει στο εκεί νεοσύστατο σχολείο του Βατοπεδίου. Ο Ο Άγιος Κοσμάς, ονομαζόταν αρχικά Κωνσταντίνος και μετά την αποφοίτηση του, πήγε στη Μονή Φιλόθεου, όπου έγινε μοναχός (1759 μ.Χ.) και κατόπιν Ιερομόναχος και έλαβε το όνομα Κοσμάς. Ο Άγιος γνωρίζοντας ότι το Έθνος κινδύνευε, δεν ησύχαζε και φλεγόταν νύχτα-μέρα από τον πόθο να βγει και να διδάξει στους σκλαβωμένους Έλληνες τα Άγια Γράμματα. Όμως, θεωρούσε τον εαυτό του ταπεινό και αδύνατο να επωμισθεί τέτοιο φορτίο. Με θεία αποκάλυψη, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνάντησε τον αδελφό του Χρύσανθο, που ήταν δάσκαλος. Αυτός του έκανε μερικά μαθήματα ρητορικής, που θα βοηθούσαν τον Κοσμά στο κήρυγμα. Έπειτα, αφού πήρε την άδεια του Πατριάρχη Σεραφείμ, όργωσε στην κυριολεξία την Ελλάδα, διδάσκοντας στους «ραγιάδες» το λόγο του Θεού. Έτσι, ο Άγιος Κοσμάς, αρχικά κήρυξε στην Κωνσταντινούπολη και στην συνέχεια μετέβη στην Αιτωλοακαρνανία. Με νέα άδεια περιήλθε τα Δωδεκάνησα και το Άγιο Όρος. Ακολούθως περιόδευσε στην Θεσσαλονίκη, Βέροια, σε ολόκληρη την Μακεδονία, έφθασε στην Χειμάρα, επέστρεψε στην Νότιο Ήπειρο και από εκεί κατέληξε στη Λευκάδα και την Κεφαλληνία. Πήγε ακόμη στη Ζάκυνθο, Κέρκυρα και ξανά στην Βόρειο Ήπειρο. Απ' οπού περνούσε, έκτιζε σχολεία, εκκλησίες, και πλήθος λαού συνέρεε και «ρουφούσε» το «νέκταρ» της αγίας διδασκαλίας του. Τελικά, ο φθόνος των Εβραίων, σε συνεργασία με τους Τούρκους, είχε σαν αποτέλεσμα τον απαγχονισμό του Αγίου στο Κολικόντασι, στα χώματα της Βορείου Ηπείρου το 1779 μ.Χ. Το λείψανο του το έριξαν στα νερά του πόταμου Άψου. Παρά την πέτρα που του είχαν δέσει στον λαιμό, το λείψανο επέπλεε. Βρέθηκε από τον ιερέα Μάρκο κι ενταφιάσθηκε στη μονή της Θεοτόκου Αρδονίτσας Β. Ηπείρου, όπου και ανευρέθη. Ο τάφος του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου, Κολικόντασι Βορείου Ηπείρου. Aυτός ήρθε στην δημοσιότητα το έτος 1984 από τον καθηγητή κ. Παναγιώτη Χριστόπουλο,που επισκέφθηκε τον ιερό χώρο με ειδική άδεια του τότε καθεστώτος της Αλβανίας. Προφορική μαρτυρία αναφέρει:   Όταν το 1968 με νόμο του Αλβανικού κράτους απαγορεύθηκε κάθε θρησκευτική εκδήλωση , ήρθε διαταγή από τα Τίρανα να γκρεμισθούν οι Εκκλησίες και να εξαφανισθούν οι Σταυροί από τους Χριστιανικούς τάφους. Ο τότε Αστυνομικός διοικητής του Φίερι πήρε μαζί του το αρμόδιο συν-εργείο και πήγαν στο Μοναστήρι προκειμένου να το εξαφανί-σουν.Γνωρίζοντας μάλιστα την ευλάβεια των Ελλήνων προς τον άγιο Κοσμά , έδωσε εντολή να ξεκινήσει το έργο της κατεδαφίσεως από τον τάφο του αγίου. Όταν όμως οι εργάτες έδωσαν το πρώτο κτύπημα στο ιερό μνημείο τότε μια δυνατή βουή έσπασε την ησυχία του χώρου και μια μεγάλη λάμψη σαν φωτιά ξεπήδησε μέσα από τον τάφο του πατρό-Κοσμά.  Έντρομοι οι παριστάμενοι ετράπησαν σε φυγή και δεν επανήλθαν παρά τις απειλές των Τιράνων και την "καθησυχαστική " δήλωση του καθεστώτος πως ,δήθεν,εξερράγη ξεχασμένη από τον Β΄παγκόσμιο πόλεμο βόμβα!  Έτσι δεν βεβηλώθηκε ο τάφος του αγίου Κοσμά ,όπως και τα χαριτόβρυτα Λείψανά του,που παρέμειναν εκεί βάλσαμο στις πληγές των Χριστιανών και ελπίδα πως.."Θα ρθει το ποθούμενο". Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρός Χριστόδουλος κρατώντας απότμημα λειψάνων τού Αγίου Κοσμά του Αιτωλού Απότμημα λειψάνων (κάτω σιαγόνα μεθ'ενός οδόντος) του Αγίου Κοσμά τού Αιτωλού που φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Άνδρου και τό οποίο μεταφέρθηκε στην Άνδρο από την Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου, Κολικόντασι Βορείου Ηπείρου, τρία χρόνια μετά τό μαρτύριο τού Αγίου, όταν έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του, από μαθητές του, διότι ο Άγιος είχε επισκεφθεί την Άνδρο, μετά από τρικυμία, περιοδεύων τις Κυκλάδες. Μάλιστα το πλοίο είχε προσαράξει στόν Αρσανά  (λιμάνι)της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου, στην τοποθεσία Άχλα. O αυθεντικός Σταυρός ευλογίας του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και απότμημα του ιερού του λειψάνο που φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου Εράτυρας Βόιου Κοζάνης Απότμημα λειψάνων του Αγίου Κοσμά του Αιτωλό που φυλάσσεται στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου καί Σιατίστης Απότμημα λειψάνων του Αγίου Κοσμά του Αιτωλό που φυλάσσεται στην ομώνυμη Ιερά Μονή στο Θέρμο Τριχωνίδος Αιτωλοακαρνανίας  Μετακομιδή  αποτμήματος του Ιερού Λειψάνου του Αγίου  Κοσμά τού Αιτωλού, στο χωριό Παπαδάτες  Πρεβέζης, το Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015. Ο Εφημέριος εκείνη την ημέρα ανέφερε:  "Ο Άγιος που το 1779 πέρασε από την περιοχή μας, την Μικρή Λάκκα Σουλίου, ήρθε στις Παπαδάτες, ευλόγησε το χωριό αυτό, ίδρυσε το σχολείο και απέστειλε τον Μάρτιο του 1779 την επιστολή προς τους ευσεβείς κατοίκους του χωριού. Το έτος 2014 ήταν αφιερωμένο από την Εκκλησία της Ελλάδος στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, και στην ενορία μας το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, εορτάσαμε τα 300 χρόνια από την γέννηση του Αγίου, οργανώνοντας εκδήλωση – ομιλίες σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης, και τον Μορφωτικό Εκπολιτιστικό Σύλλογο Παπαδατών «Ο Άγιος Κοσμάς», με προσκαλεσμένους διακεκριμένους ομιλητές. Τον Ιούλιο του 2014, οι Παπαδιώτες ανταπόδωσαν την επίσκεψη που ο Άγιος το 1779 είχε κάνει στο χωριό μας, οργανώνοντας μια προσκυνηματική εκδρομή στον τάφο του Αγίου Κοσμά, στον ομώνυμο Ιερό Ναό, που ο ίδιος ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων έχτισε, δίπλα από τον Αψό ποταμό, στο χωριό Κολικόντασι της επαρχίας Φίερι της Αλβανίας. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, ενημέρωσε τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας, για την επιθυμία του, να ζητηθεί τεμάχιο του Αγίου Λειψάνου από την εκκλησία της Αλβανίας, όπου στην Αρχιεπισκοπή των Τιράνων φυλάσσεται το Ιερό Λείψανο του Αγίου.  Ήμασταν στην διαδικασία ενημέρωσης για τις άδειες που απαιτούνται και την δυνατότητα που υπάρχει να πραγματοποιηθεί η επιθυμία μας. Βρεθήκαμε μπροστά σε δυσκολίες και αρνήσεις και προφάσεις που με λίγα λόγια άφηναν να εννοηθεί ότι είναι δύσκολο να δοθεί. Όμως ο Άγιος είχε διαφορετική άποψη. Ήθελε να έρθει στο χωριό αυτό. Χάρη στις προσπάθειες του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, η επιθυμία μας αυτή έγινε πραγματικότητα. Και να που σήμερα υποδεχόμαστε το Ιερό Λείψανο με τιμές που αρμόζουν στον Άγιο". Απότμημα λειψάνων του Αγίου Κοσμά του Αιτωλό που φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Σκάλας Ναυπάκτου Απότμημα λειψάνων του Αγίου Κοσμά του Αιτωλό που φυλάσσεται στoν Ιερό Ναό Αγίου Κοσμά του Αιτωλού Νέας Φιλαδελφείας Απότμημα λειψάνων του Αγίου Κοσμά του Αιτωλό που φυλάσσεται στην Συνοδική Ιερά  Μονή Παναγίας Χρυσοπηγής Πολυδενδρίου Αττικης Το πουκάμισο του Αγίου  Κοσμά του Αιτωλού που φυλάσσεται στον ομώνυμο Ιερό Ναό του στην Πρέβέζα. Η κανονική πράξη της αναγνωρίσεως του ως αγίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 20 Απριλίου 1961 μ.Χ. Ακολουθία και βίο του έγραψαν ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο Σαπφείριος Χριστοδουλίδης, ο Θωμάς Πασχίδης και ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Πολλοί νεώτεροι συγγραφείς ασχολήθηκαν με τον βίο και το έργο του μεγάλoυ αγίου. Πλήθος εικόνων, χαλκογραφιών, ζωγραφιών και σχεδίων φανερώνουν την τιμή και την ευγνωμοσύνη του Γένους για τον λαμπρό αστέρα του Αγίου Όρους. Τα λόγια του ήταν προφητικά, γεμάτα θεία χάρη και απλότητα. Κάποτε είπε στους κατοίκους κάποιου χωριού: «Ήρθα στο χωριό σας και σας κήρυξα. Δίκαιο είναι λοιπόν να με πληρώσετε για τον κόπο μου. Με χρήματα μήπως; Τι να τα κάνω; Η πληρωμή η δική μου είναι να βάλετε τα λόγια του Θεού στην καρδιά σας, για να κερδίσετε την αιώνια ζωή».

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Τὸν ταφον σου Σωτὴρ. Τὸν μέγαν ἀθλητήν, ὀρθοδόξων τὸ κλέος, Χριστοῦ τὸν μιμητὴν καὶ διδάσκαλον θεῖον, Κοσμᾶν τὸν ἰσαπόστολον, Αἰτωλίας ἀγλάϊσμα, τὸν παιδεύσαντα τὸ δοῦλον Γένος ἐνθέως καὶ συντρέξαντα εἰς τὴν ἀνάστασιν τούτου ἐν ὕμνοις τιμήσωμεν. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Μέγαν εὔρατο ὲν τοῖς κινδύνοις. Κόσμον ηὔγασας Πνεύματι θείῳ, κόσμον ἤνεγκας τῇ ᾿Εκκλησίᾳ, κόσμημα θεῖον, πιστῶν τὸ προπύργιον, ταῖς διδαχαῖς σὺ τὸ Γένος ἐφώτισας καί τῆς δουλείας τὰ σκότη διέλυσας, Κοσμᾶ ῞Αγιε· τῶν ᾿Αποστόλων ὁμότροπε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε κοσμῆσαι τὰς ψυχὰς τῶν ἀνυμνούντων σε. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Μέγαν εὔρατο ὲν τοῖς κινδύνοις. Θεῖον κόσμημα ᾿Ορθοδοξίας καὶ ἀγλάϊσμα τῆς ᾿Εκκλησίας ἀνεδείχθης, Κοσμᾶ ἰσαπόστολε· διὰ πυρὸς διελθών τε καὶ ὕδατος, ἀναψυχὴν σὺ ἐκτήσω δι’ αἵματος. Εὐκοσμώτατε, διδάχων τοῦ Γένους κόσμημα, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε κοσμῆσαι ἀρεταῖς καὶ τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε. Τὴν εὔηχον σάλπιγγα Εὐαγγελίου Χριστοῦ, Προφήτην τὸν πύρινον καὶ μιμητὴν ᾿Ηλιοῦ, Κοσμᾶν τὸν ᾿Ισαπόστολον, πάντων τῶν ὀρθοδόξων ὁδηγὸν καὶ προστάτην, δήμων τῆς Αἰτωλίας καὶ τυράννου τὸ σέβας, ὕμνοις καὶ ἐγκωμίοις ἀθρόως τιμήσωμεν. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Θείας πίστεως. Θείας πίστεως, διδασκαλία, κατεκόσμησας, τὴν Ἐκκλησία, ζηλωτὴς τῶν Ἀποστόλων γενόμενος καὶ κατασπείρας τὰ θεία διδάγματα, μαρτυρικῶς τὸν ἀγῶνα ἐτέλεσας. Κοσμᾶ ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμιν τὸ μέγα ἔλεος. Κοντάκιον Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον. Ὡς φωστὴρ νεόφωτος τὴν Ἐκκλησίαν, καταυγάζεις ἅπασαν, Εὐαγγελίου διδαχαῖς, Κοσμᾶ Χριστοῦ Ἰσαπόστολε· διὸ ἀξίως γεραίρει τὴν μνήμην σου. Μεγαλυνάριον Χαίροις Ἀποστόλων ὁ μιμητής, Κοσμᾶ Θεοφόρε, εὐσεβείας ὑφηγητά, τοῦ Εὐαγγελίου ὁ θεηγόρος κῆρυξ, καὶ τῶν πιστῶν ἁπάντων, θεῖον ἀγλάϊσμα. Ἕτερον Μεγαλυνάριον Κόσμον φέρων θεῖον τῶν ἀρετῶν καὶ τοῦ μαρτυρίου τὸ διάδημα τὸ σεπτόν, κόσμησον εὐχαῖς σου ἀεὶ τὴν ᾿Εκκλησίαν καὶ σὺν παντὶ τῷ κόσμῳ, Κοσμᾶ μέγιστε.