Δωρεά λειψάνου του Ευαγγελιστού Μάρκου στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας

Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ  Α Ν Ε Σ Τ Η

Α Λ Η Θ Ω Σ   Α Ν Ε Σ Τ Η   Ο   Κ Υ Ρ Ι Ο Σ  Μ Α Σ

Δ Ι Α Β Α Σ Τ Ε

ΛΟΓΟΣ ΙΕ 

Εἰς τόν ἅγιον καί πανεύφημον ἀπόστολον Μᾶρκον τόν εὐαγγελιστήν -

 ὑπό Νικήτα τοῦ Παφλαγόνος τοῦ καί Δαβίδ

(σελίδες 284 - 300)

ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ 

ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ 

ὑπό Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ

(σελίδες 164 - 169 )

ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΔΙΑΚΟΝΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΟΣ - 

ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΝ ΜΑΡΚΟΝ

(σελίδες 1188 - 1200 )

Κυριακή τοῦ Θωμᾶ 

Ἀρχιμ. Αντώνιος Ρωμαῖος

Άγιος Μάρκος ο Απόστολος και Ευαγγελιστής

Άγιος Μάρκος ο Απόστολος και Ευαγγελιστής (Tετραευάγγελο) - β' μισό 12ου αι. μ.Χ. - 
Mονή Διονυσίου, Άγιον Όρος

Σύροντες εἰς γὴν Μᾶρκον οἱ μιαιφόνοι, Πρὸς οὐρανοὺς πέμποντες αὐτὸν ἠγνόουν. Εἰκάδι πέμπτῃ Μᾶρκον ἑνὶ χθονὶ ἄφρονες εἷλκον.

ΒιογραφίαΟ Απόστολος και Ευαγγελιστής Μάρκος ήταν ανεψιός του Αποστόλου Βαρνάβα και η μητέρα του ονομαζόταν Μαρία. Η καταγωγή του ήταν μάλλον από την Κύπρο, αργότερα όμως εγκαταστάθηκε στα Ιεροσόλυμα. Το ιουδαϊκό όνομα του ευαγγελιστού ήταν Ιωάννης. Μάρκος ήταν το Ρωμαϊκό του επώνυμο, που πήρε κατά τη συνήθεια που υπήρχε τότε. Και μ' αυτό έμεινε γνωστός στον χριστιανικό κόσμο Ο Μάρκος από πολύ νωρίς μπήκε στην υπηρεσία της Εκκλησίας, συνοδεύοντας το θείο του Βαρνάβα και τον Απ. Παύλο στις διάφορες περιοδείες τους. Επίσης, εργάσθηκε για πολύ καιρό κοντά στον Απ. Πέτρο. Κατά την παράδοση, ο Μάρκος κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αίγυπτο, τη Λιβύη, τη Βαρβαρία, και είχε χρηματίσει πρώτος επίσκοπος Αλεξανδρείας. Ο ευαγγελιστής Μάρκος πιστεύεται ακόμη ότι είναι εκείνος ο νεανίσκος, που, όπως αναφέρει ο ίδιος στο Ευαγγέλιο του (Μαρ. ιδ', 51-52), ακολούθησε τον Ιησού μετά τον Μυστικό Δείπνο στον κήπο της Γεθσημανής τυλιγμένος σ' ένα σινδόνι, Μετά τη σύλληψη του θείου Διδασκάλου οι υπηρέτες όρμισαν και προς αυτόν. Μα ο νεανίσκος, για να γλιτώσει, αφήκε το σινδόνι κι έφυγε γυμνός. Για τον τρόπο του θανάτου του οι γνώμες διίστανται. Η μία αναφέρει ότι πέθανε ειρηνικά στην Αλεξάνδρεια, ενώ η άλλη, ότι πέθανε δια λιθοβολισμού από τους ειδωλολάτρες. Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, ο Απόστολος Μάρκος, κάποια μέρα που κήρυττε, τον άρπαξαν οι εχθροί της πίστεως, οι εθνικοί κι οι ειδωλολάτρες, κι αφού τον έδεσαν με σχοινιά, τον έσυραν στους δρόμους της Αλεξανδρείας, όπου και πέθανε από τα τραύματα του στις πέτρες. Το άγιο λείψανο του το περιμάζεψαν με πόνο οι χριστιανοί και το έθαψαν σ' ένα γειτονικό χωριό. Άγιος Μάρκος ο Απόστολος και Ευαγγελιστής - γύρω στα 1170-1180 μ.Χ. -  Mονή Bατοπαιδίου, Άγιον Όρος Το σπουδαίο είναι ότι ο Μακρός έγραψε το δεύτερο κατά σειρά στην Καινή Διαθήκη Ευαγγέλιο περί το 65 μ.Χ. και είναι και το συντομότερο από τα τέσσερα κι είναι γνωστό σαν το Ευαγγέλιο των θαυμάτων του Ιησού. Μέσα σ' αυτό ο ιερός ευαγγελιστής, παρόλο που δεν ήταν από τον κύκλο των δώδεκα αποστόλων, έχει περιλάβει αρκετά από τα γεγονότα της ζωής του Κυρίου μας. Ολίγα από τη διδασκαλία Του, τα θαύματα Του, τα Πάθη και την Ανάσταση Του. Παραλείπει την επί του όρους Ομιλία και τις πιο πολλές από τις μακρές ομιλίες του Ιησού Χριστού. Πιο πολύ ο ευαγγελιστής διηγείται αυτά που έκανε ο θείος Διδάσκαλος κι όχι αυτά που είπε. Και τούτο, γιατί κύριος σκοπός της συγγραφής του ήταν με την έκθεση αυτή των θαυμάτων να αποδείξει τη θεϊκή του Ιησού καταγωγή και τη δύναμη Του, ιδιαίτερα δια των θαυμάτων. Γι΄ αυτό και οι αγιογράφοι τοποθετούν δίπλα στον ευαγγελιστή Μάρκο ένα λιοντάρι, που είναι σύμβολο της δύναμης. Κατά τον 9ο αιώνα έμποροι Ενετοί μετέφεραν τα άγια λείψανα στη Βενετία και τα τοποθέτησαν σ' ένα πολύ μεγάλο και ωραιότατο ναό, που έκτισαν προς τιμή του. Мощи святого апостола Марка. Храм св. апостола Марка. Венеция. Язычники хотели сжечь тело святого апостола. Но когда развели костер, все померкло, раздался гром и произошло землетрясение. Язычники в страхе разбежались, а христиане взяли тело святого апостола и погребли его в каменной гробнице. Это было 4 апреля 63 года. Память его Церковь празднует 25 апреля. В 310 году над мощами святого апостола Марка была построена церковь. В 828 году, когда в Египте установилась власть арабов-магометан и Христианскую Церковь теснили иноверные, мощи святого перенесли в Венецию и поставили в храме его имени. Эти Мощи привезли из Александрии в Венецию венецианские купцы Буоно и Рустико. При таможенном досмотре венецианцам пришлось прибегнуть к хитрости. Они положили мощи апостола Марка в корзину и завалили свиными тушами. Мусульмане брезгуют даже прикасаться к свинине, так что этот груз не стали досматривать тщательно. Мощи были спасены.  Мощи св. апостола Марка в храме св. апостола Марка. Венеция. Принесение мощей в Венецию стало национальным праздником. Началось строительство храма, который был закончен в 832 году. Пожар 976 года повредил базилику. Ее отреставрировали, но потом разобрали. В 1063 году началось возведение византийского храма апостола Марка. Строительство продолжалось 30 лет.  В настоящее время собор является действующим храмом. Будничные богослужения проводятся в капелле святого Исидора. Кроме мощей апостола Марка среди реликвий базилики выделяется глава апостола Иакова Младшего, мощи мученика Исидора и образ Богородицы "Никопея", что делает её центром христианского паломничества.  Наверх  Τα λείψανα του Αγίου Μάρκου του Αποστόλου. (μετάφραση google)  Ναός Αποστόλου Μάρκου. Βενετία. Οι ειδωλολάτρες ήθελαν να κάψουν το σώμα του αγίου αποστόλου. Αλλά όταν άναψε μια φωτιά, όλα τα ξεθωριασμένα, υπήρξε κεραυνός και ένας σεισμός. Οι ειδωλολάτρες κατέφυγαν στην τρομοκρατία, και οι Χριστιανοί πήραν το σώμα του Αγίου Αποστόλου και το έθαψαν σε ένα πέτρινο τάφο. Ήταν 4 του Απριλίου 63 μ.Χ.. Η μνήμη του η Εκκλησία εορτάζει στις 25 Απριλίου. Κατά το έτος 310 μ.Χ. του λειψάνου του Αγίου Μάρκου η εκκλησία του Αποστόλου χτίστηκε. Κατά το έτος 828 μ.Χ., όταν η Αίγυπτος κυβερνήθηκε από τους Άραβες,  τά λείψανα του αγίου μεταφέρθηκαν στη Βενετία και τοποθετήθηκαν στο όνομα της εκκλησίας. Αυτά τα λείψανα μεταφέρθηκαν από την Αλεξάνδρεια στη Βενετία από Βενετούς εμπόρους Buono και Rustico. Στο τελωνειακό έλεγχο οι Ενετοί αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε τεχνάσματα. Βάζουν τα λείψανα του Αγίου Μάρκου στο καλάθι και συσσωρεύονται πτώματα χοιρινό κρέας. Μουσουλμάνοι περιφρόνησαν να αγγίξουν ακόμα και το χοιρινό κρέας, έτσι ώστε το φορτίο δεν εξετάσθηκε προσεκτικά. Τα λείψανα σώθηκαν.. Φέρνοντας τα λείψανα στη Βενετία έγινε μια εθνική εορτή. Η κατασκευή του ναού, η οποία ολοκληρώθηκε το 832 μ.Χ.. Η φωτιά κατέστρεψε το 976 μ.Χ.την παλιά Βασιλική. Αποκαταστάθηκε, αλλά στη συνέχεια διαλύθηκε. Το 1063 μ.Χ. άρχισε η κατασκευή ενός βυζαντινού ναού του Αγίου Μάρκου. Η κατασκευή διήρκεσε 30 χρόνια. Επί του παρόντος, ο Καθεδρικός Ναός είναι ένας ενεργός ναός. Καθημερινά λειτουργεί το παρεκκλήσι του Αγίου Ισιδώρου.  Άγιος Μάρκος ο Απόστολος και Ευαγγελιστής (Eυαγγέλιο) -  1337 μ.Χ., 1360 μ.Χ.  - Mονή Xιλανδαρίου, Άγιον Όρος Ап. Марк. Миниатюра Евангелия. Византия. 950 г.  Иверский монастырь. Афон. Απόστολος Μἀρκος. Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού έτους 950 μ.Χ.. Βυζάντιο. σε Ευαγγέλιοστην Ιερά Μονή Ιβήρων. Άγιον Όρος Άγιος Μάρκος ο Απόστολος και Ευαγγελιστής (Kαινή Διαθήκη, Λόγοι, Διάφορα) -  12ος αι. μ.Χ. - Mονή Παντοκράτορος, Άγιον Όρος Миниатюра из Евангелия cod. 204. Византия. Конец X - начало XI века. Монастырь св. Екатерины. Синай. Μικρογραφία από το Ευαγγέλιο κωδ. 204. Βυζάντιο. Τέλος 10ου - η αρχή τού 11ου αιώνα μ.Χ. στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης . Σινά. Αίγυπτος Деисус со свв. Евангелистами (фрагмент). Миниатюра. Византия. XII в. Монастырь св. Екатерины на Синае. Δέηση με τους Αγίους Ευαγγελιστές. Μικρογραφία (Μινιατούρα) βυζαντινή τού 11ου αιώνα μ.Χ.  στην Ιερά Μονή Αγίας  Αικατερίνης στο Σινά. Αἰγυπτος Ап. Марк. Миниатюра. Византия. Απόστολος Μἀρκος. Μικρογραφία (Μινιατούρα). Βυζάντιο. Ап. Марк. Миниатюра Евангелия. Византия. XI в. Афины. Απόστολος Μἀρκος. Μικρογραφία (Μινιατούρα) από  βυζαντινό Ευαγγέλιο  τού 11ου αιώνα μ.Χ.. Αθήνα Ап. Марк. Миниатюра Евангелия (фрагмент).  Византия. 1133 г. Афины. Απόστολος Μἀρκος. Μικρογραφία (Μινιατούρα) από  βυζαντινό Ευαγγέλιο  τού έτους 1133 μ.Χ.. Αθήνα Ап. Марк. Икона. Византия. XIV в. Απόστολος Μάρκος. Βυζαντινή Εικόνα τού 14ου αιώνα μ.Χ. Мозаика Киевского Собора Святой Софии XI в. Μωσαϊκό τού 11ου αιώνα μ.Χ. στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας στο Κίεβο. Ουκρανία

Ἀπολυτίκιον   Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε. Τοῦ Πέτρου συνέκδημος, καὶ κοινωνὸς ἱερός, τοῦ Λόγου διάκονος, καὶ ὑποφήτης σοφός, ἐδείχθης Ἀπόστολε, ὅθεν τὸ τοῦ Σωτῆρος, Εὐαγγέλιον θεῖον, Μᾶρκε διαχαράττεις, ὡς οὐράνιος μύστης, διὸ Εὐαγγελιστὰ σέ, πόθω γεραίρομεν. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Ἀπόστολε ἅγιε καὶ Εὐαγγελιστά Μάρκε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν. Βυζαντινό καί Χριστιανικο Μουσεῖο (1875-1910) Σε αυτό το έργο ο ζωγράφος ακολουθεί τις αρχές της ναζαρηνής ζωγραφικής για την απόδοση του ευαγγελιστή. Минея - Апрель (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии. Μηναῖο -Απρίλιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήν Ἐκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας Κοντάκιον Ἦχος β. Τὰ ἄνω ζητῶν. Ἐξ ὕψους λαβών, τὴν χάριν τὴν τοῦ Πνεύματος, ῥητόρων πλοκάς, διέλυσας Ἀπόστολε, καί τά ἔθνη ἅπαντα, σαγηνεύσας, Μᾶρκε ἀοίδιμε, τῷ Δεσπότῃ προσήγαγες, τό θεῖον κηρύξας Εὐαγγέλιον. Μεγαλυνάριον Πέτρω τω Θεόπτη μαθητευθείς, των υπερκοσμίων, εχρημάτισας μιμητής· όθεν του Σωτήρος, ημίν ευηγγελίσω, ώ Μάρκε θεηγόρε, την συγκατάβασιν. Δωρεά λειψάνου του Ευαγγελιστού Μάρκου στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τις ημέρες παρουσίας της Α.Θ.Μ., του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου Β΄, στην Ιερά Επισκοπή Μοζαμβίκης (14-19/2/2014), ήταν η προσφορά από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, ύστερα από αίτημα του Θεοφ. Επισκόπου Μοζαμβίκης κ.Ιωάννου, αποτμήματος Ιερού Λειψάνου του Αγίου ενδόξου πανευφήμου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου, ιδρυτού της Αλεξανδρινής Εκκλησίας. Διαβάστε περισσότερα: Η τελετή παράδοσης του Ιερού Λειψάνου στον Προκαθήμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρικανική γη, έγινε στο τέλος της Πατριαρχικής Θείας Λειτουργίας και της Ακολουθίας των Εγκαινίων του Καθεδρικού Ναού των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, στο Maputo της Μοζαμβίκης, στις 16 Φεβρουαρίου 2014. Το Ιερό Λείψανο εισόδευσε εντός του Καθεδρικού Ναού και προσκόμισε στον Πατριάρχη, ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας του Maputo, συνοδευόμενος από την πολυμελή νεανική χορωδία της Ρωμαιοκαθολικής Eκκλησίας, η οποία έψαλε υπέροχους δοξολογικούς ύμνους προς τον Θεό. Της πομπής προπορεύονταν η εικόνα του Ευαγγελιστού Μάρκου, έργο του σπουδαίου καλλιτέχνη ζωγράφου-αγιογράφου Διονύση Πάλμα.      Αφού το παρέδωσε στα χέρια του Πατριάρχου, ο Μακαριώτατος, εμφανώς συγκινημένος παρέλαβε το Ιερό Λείψανο, το ασπάσθηκε ευλαβικά και ευλόγησε τον λαό εντός του Ιερού Ναού. Στη συνέχεια, ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας ανέγνωσε στην Λατινική γλώσσα το επίσημο  ενσφράγιστο βεβαιωτικό γράμμα γνησιότητας του αγίου Λειψάνου, προερχόμενο από Μονή στην περιοχή του Μιλάνο της Ιταλίας. Το ιερό Λείψανο είχε τοποθετηθεί σε περίτεχνη ασημένια λειψανοθήκη, διακοσμημένη με σμάλτα, κατασκευασμένη στην Αθήνα στο εργαστήριο αγρυροχρυσοχοΐας «Γρηγόρη Κατσακιόρη», ύστερα από οδηγίες του Θεοφιλ. Μοζαμβίκης κ.Ιωάννου. Μικρό τεμάχιο του Ιερού Λειψάνου του Ευαγγελιστού Μάρκου, παρέμεινε εντός του Καθεδρικού Ναού, το οποίο τοποθετήθηκε σε ειδική ασημένια θήκη εντός ενός νέου ξυλόγλυπτου εικονοστασίου, επάνω στο οποίο τοποθετήθηκε περίτεχνη εικόνα βυζαντινής τέχνης του Αποστόλου Μάρκου, έργο και αυτή του καλλιτέχνη Διονύση Πάλμα.   Ο Μακαριώτατος, μετά το πέρας της επίσημης επίσκεψής του στην Μοζαμβίκη, διαβεβαίωσε ότι θα μεταφέρει το Ιερό Λείψανο στην έδρα του Πατριαρχείου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, για να το καταθέσει στο σκευοφυλάκιο του Πατριαρχικού Ναού.