ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΛΥΚΟΥ

 

ΕΑΝ   ΘΕΛΕΤΕ

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΦΙΛΙΠΠΟΝ 
Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ
(σελίδες 187 - 198 )

ΝΙΚΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΦΛΑΓΟΝΟΣ, ΤΟΥ ΚΑΙ ΔΑΒΙΔ, 

ΛΟΓΟΣ Θ΄ Εἰς τόν ἅγιον καί πανεύφημον ἀπόστολον Φίλιππον

(σελίδες 164 - 196 )

Philippus apostolus

Ο Άγιος Φίλιππος ο Απόστολος εκ τών 12

Ἀρθεὶς Φίλιππος ἐκ ποδῶν ἐπὶ ξύλου, Τὰ τῶν ποδῶν σοι νίπτρα Σῶτερ ἐκτίνει. Ἤρθης κἀκκεφαλῆς δεκάτῃ Φίλιππε τετάρτῃ.

Βιογραφία Ο Άγιος Φίλιππος ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, απ' όπου και ο Ανδρέας με τον Πέτρο. Τον κάλεσε μαθητή Του ο ίδιος ο Κύριος, και κατόπιν ο Φίλιππος έφερε στον Κύριο το Ναθαναήλ. Παραθέτουμε ορισμένα χωρία της Καινής Διαθήκης, στα οποία ο άναγνώστης μπορεί να μάθει περισσότερα για το Φίλιππο, σχετικά με τη ζωή του κοντά στο Χριστό: Ματθ. ι' -3, Μάρκ. γ' -18, Λουκ. στ' -14, Ιωάν. α' 44-49, Ιωάν. ιβ' 20-23, Πράξ. α' 13. Αξίζει, όμως, να αναφέρουμε ένα διάλογο ( Ευαγγέλιο Ιωάννου, ιδ') που είχε ο Φίλιππος με τον Κύριο, όπου δίνει αφορμή στον Κύριο να φανερώσει ο ίδιος ότι είναι ομοούσιος με τον Πατέρα Θεό. Είπε λοιπόν ο Φίλιππος: «Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν» (Κύριε, αποκάλυψε μας, δείξε μας τον Πατέρα, και αυτό μας αρκεί). Και ο Κύριος μεταξύ άλλων του απάντησε: «Οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστι; τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑμῖν, ἀπ᾿ ἑμαυτοῦ οὐ λαλῶ· ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐμοὶ μένων αὐτὸς ποιεῖ τὰ ἔργα» (Δεν πιστεύεις, Φίλιππε, ότι εγώ είμαι αχώριστα συνδεδεμένος με τον Πατέρα, ώστε εγώ να είμαι και να μένω μέσα στον Πατέρα και ο Πατέρας να είναι και να μένει μέσα μου; Είμαι δε τόσο πολύ ενωμένος, ώστε αυτά πού σας διδάσκω δεν είναι από τον εαυτό μου. Άλλα ο Πατέρας μου πού μένει μέσα μου, αυτός ενεργεί τα υπερφυσικά έργα). Η παράδοση αναφέρει ότι ο Φίλιππος κήρυξε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους και πέθανε μαρτυρικά στην Ιεράπολη της Συρίας. Мучение ап. Филиппа.  Фреска. 1547 г. Афон (Дионисиат).  Тзортзи (Зорзис) Фука Μαρτύριο  τού Αποστόλου Φιλίππου.  Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.   από τον Τζώρτζη (Ζώρζη) Φουκά  στην Ιερά Μονή  Διονυσίου Αγίου Όρους Ап. Филипп.  Фреска.  Около 1350 года. Церковь Христа Пантократора. Дечани. Косово. Сербия. Μαρτύριο  τού Αποστόλου Φιλίππου.  Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1350 μ.Χ.  στην Εκκλησία του Χριστού Παντοκράτορα.  τής Ιεράς Μονής Βισόκι Ντέτσανι.  Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.  Ап. Филипп.  Миниатюра 985 г.  Минология Василия II. Константинополь.  Ватиканская библиотека. Рим. Μαρτύριο  τού Αποστόλου Φιλίππου.  Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού έτους 985 μ.Χ. στό Μηνολόγιο τοῦ Βασίλειος Β '.  Κωνσταντινούπολη. Τώρα εὑρίσκεται στήν Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ. Ρώμη Ап. Филипп.  Менологий на 13 - 16 ноября Византия. Греция; XIV в.; памятник:  Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);  10 x 13 см.;  местонахождение: Англия. Оксфорд.  Бодлеанская Библиотека  Μαρτύριο  τού Αποστόλου Φιλίππου. Μηνολόγιο 13 - 16 Νοεμβρίου Βυζαντινή Μηνολόγιο  τού 14ου αιώνα μ.Χ.  Τώρα ευρίσκεται στην  Αγγλία. Οξφόρδη.  Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library) To 2011 ο ιταλός διευθυντής των ανασκαφών της Ιεράπολης (Τουρκία) Francesco D’Andria έφερε στο φως τάφο του 1ου μχ αιώνα που, όπως υποστήριξε με πειστικότητα, ήταν ο τάφος  του Αποστόλου Φιλίππου. Ο τάφος δεν βρέθηκε στο οκταγωνικό μαρτύριο πάνω στο λόφο,  όπως αναμενόταν, αλλά σε μια εκκλησία σαράντα περίπου μέτρα μακριά. Η πρωτοχριστιανική εκκλησία χτίστηκε τον 4ο ή 5ο αιώνα γύρω από τον τάφο,  ενώ το κοντινό μαρτύριο χτίστηκε την ίδια περίπου εποχή, πιθανόν στις αρχές του 5ου αιώνα. Και τα δύο κτήρια ήταν σημαντικά χριστιανικά προσκυνήματα κατά τη βυζαντινή εποχή. Ι Ε Ρ Α   Λ Ε Ι Ψ Α Ν Α Το σεπτό σκήνωμα του αποστόλου για πολλά χρόνια στόλισε τον ιερό ναό που είχε κτισθεί στην Ιεράπολη προς τιμή του αγίου. Η δε αγία κάρα του τιμήθηκε από διάφορους αυτοκράτορες, όπως τον Θεοδόσιο, τον Ηράκλειο και άλλους με τις βασιλικές σφραγίδες τους. Μετά την άλωση της Βασιλίδος των πόλεων από τους Λατίνους κατά το 1204 μ.Χ. το σεπτό λείψανο μεταφέρθηκε στην Κύπρο και για πολλά χρόνια φυλασσόταν στο χωριό Άρσος (Αρσινόη της Πάφου) στον ιερό ναό που κτίστηκε εκεί προς τιμή του αποστόλου. Αργότερα ένα μέρος των λειψάνων για ευλογία διανεμήθηκε σε διάφορα μέρη. Η θήκη δε με την ιερή κάρα προ του 1788 μ.Χ. για μεγαλύτερη ασφάλεια μετακομίσθηκε στην Ιερά Μονή του Σταυρού στο Όμοδος και εκεί φυλάσσεται μέχρι σήμερα. Η Τιμία Κάρα τού Αγίου Αποστόλου Φιλίππου Η κάρα του αποθησαυρίζεται σήμερα στην Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού Ομόδους στην Κύπρο. Σύμφωνα με τον Κύπριο ιστορικό Ιωάννη Τσικνόπουλο μετά την Άλωση της Πόλης από τους Λατίνους το 1204 το λείψανο του Αποστόλου μεταφέρθηκε από την Ιεράπολη στην Κύπρο και συγκεκριμένα στο χωριό Άρσος. Εκεί χτίστηκε ναός, όπου κατατέθηκε το λείψανο μαζί με την κάρα του. Ο Ρώσσος Μοναχός και περιηγητής Βασίλειος Μπάρσκυ, ο οποίος επισκέφθηκε το 1735 το Άρσος γράφει ότι φυλάσσονται λείψανα του Αποστόλου Φιλίππου, τα οποία ήταν παραμελημένα. Σύμφωνα με τον Μπάρσκυ αυτά ήταν μέρος της κάρας- κρανίου, το μέτωπο και τα οστά των αγκώνων με την επιγραφή «Αποστόλου Φιλίππου». Το 1738 ο Μητροπολίτης Πάφου Ιωακείμ, όπως αναφέρεται στις σχετικές πηγές, κατέθεσε μέσα σε πρόχειρη θήκη σημείωμα του επιβεβαιωτικό της ταυτότητας του αποστολικού κρανίου. Το 1770 ο Άγιος Μητροπολίτης Πάφου Πανάρετος κατασκεύασε και αφιέρωσε στον Απόστολο Φίλιππο νέο καλλιτεχνικό κόσμημα της κάρας του. Ο Αρχιμανδρίτης Κυπριανός στο έργο του ιστορία «Χρονολογική της νήσου Κύπρου» το 1788 αναφέρει ότι η κάρα – κρανίο του Αποστόλου Φιλίππου μεταφέρθηκε από την Εκκλησία του Άρσους στο Όμοδος για φύλαξη και προστασία. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ .  Άγια λείψανα του Οσίου Ιερόθεου του Ιβηρίτου, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, του Οσίου Αρσενίου του Καππαδόκου, του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Νεομάρτυρος Κωνσταντίνου του Υδραίου, Μύρον εκ του Τάφου του Αγίου Νικολάου κ.ά. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ .Άγια Λείψανα του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Νέστορος, του Οσίου  Ιλαρίωνος, των Αγίων  μαρτύρων Μηνοδώρας, Νυμφοδώρας, και Μητροδώρας, του Αγίου Αποστόλου Ανδρέα, του Αγίου Γεωργίου, Αίμα των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, της Αγίας Οσιομάρτυρος Ανυσίας, του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Προκοπίου, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μάμαντος, του Αγίου Νεομάρτυρος Παχωμίου του Αγιοπαυλίτου, του Αγίου Νεομάρτυρος Θεοδώρου του εν Αλικαρνασσώ, του Αγίου Ιωάννου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Νηστευτού, του Αγίου Οσιομάρτυρος Κοσμά Πρώτου του Αγίου Όρους, της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας, του Οσίου Κυριάκου του Αναχωρητού, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Ευσταθίου, του Αγίου Ιερομάρτυρος Μοδέστου, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Ιακώβου του Πέρσου, των Αγίων Δισμυρίων, του Οσίου Μακαρίου του Αιγυπτίου, του Αγίου Μηνά του Καλλικέλαδου, του Αγίου Ιερόθεου Αθηνών, του Αγίου Διονυσίου του Αεροπαγίτου κ.ά. Μέρος των Λειψάνων του Αγίου βρίσκονται στη ρωμαιοκαθολική Βασιλική των Αγίων Αποστόλων Ρώμης. Ένας δάκτυλος του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Νεάμτς Ρουμανίας. Μία παλάμη του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Κύκκου Κύπρου. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Διονυσίου και Ξενοφώντος Αγίου Όρους.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Θείας πίστεως. Θείαν ἔλλαμψιν, τοῦ Παρακλήτου, εἰσδεξάμενος, πυρὸς ἐν εἴδει, παγκοσμίως ὡς ἀστὴρ ἀνατέταλκας, καὶ τῆς ἀγνοίας τὸν ζόφον διέλυσας, τῇ θείᾳ αἴγλῃ Ἀπόστολε Φίλιππε. Ὅθεν πρέσβευε, Χριστῷ τῷ Θεῷ δεόμεθα, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος. Ἕτερον Ἀπολυτίκιον  Ἦχος γ’. Ἀπόστολε Ἅγιε Φίλιππε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν. Эпистилион (фрагмент). Икона. Византия. XII в. Эрмитаж. Санкт-Петербург. Επιστήλιο (τεμάχιο). Εικονίδιο. Βυζάντιο. τού 12ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται τώρα στο Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη. Ρωσία Святые Симеон Столпник, Иоанн Богослов, апостол Филипп. Икона (таблетка). Новгород. Конец XV в. 24 х 19. Из Софийского собора. Новгородский музей. Ο Άγιος Συμεών ο Στυλίτης, ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, ο Άγιος Φίλιππος ο Απόστολος. Εικονίδιο (δισκίο). τού έτους τέλος του 15ου αιώνα μ.Χ.. Από τον Καθεδρικό Ναό τής Αγίας Σοφίας Νόβγκοροντ  στο Μουσείο Νόβγκοροντ  Апостол Филипп.  Фреска  Начало XIV в. церкви Успения Богородицы в Протате. Афон. Мануил Панселин. Απόστολος Φίλιππος.  Τοιχογραφία  (Fresco)  τού 14ου αιώνα  από τόν Μάνουήλ Πανσέληνο   στον  Ιερό Ναό τής Κοιμήσεως της Θεοτόκου  στο Πρωτάτο. Καρυές. Άγιον Όρος Ап. Филипп.  Фреска 1546 год. церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон.  Феофан Критский и Симеон. Απόστολος Φίλιππος . Τοιχογραφία  (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.  από τον   Θεοφάνη τον Κρήτα και  τον Συμεών  στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου.   τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρους Св. Филипп. Икона. Византия. X в. 32,8 х 20,2. Монастырь св. Екатерины на Синае. Египет. Απόστολος Φίλιππος. Εικονίδιο. Βυζάντιο τού 10ου αιώνα μ.Χ.. στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Αίγυπτο. Ап. Филипп. Миниатюра Евангелия (фрагмент). Византия. 1133 г. Афины. Απόστολος Φίλιππος. Μικρογραφία (Μινιατούρα ) τού έτους 1133 μ.Χ. σε   Ιερό Ευαγγέλιο στην Αθήνα. Κάθισμα Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν. Ἐλατὴρ τῶν δαιμόνων ἀναδειχθείς, καὶ φωστὴρ τῶν ἐν σκότει ἀποφανθείς, ἔδειξας τὸν Ἥλιον, ἐκ Παρθένου ἐκλάμψαντα, καὶ ναοὺς εἰδώλων, συντρίψας ἀνήγειρας, ἐκκλησίας Μάκαρ, εἰς δόξαν Θεοῦ ἡμῶν· ὅθεν σε τιμῶμεν, καὶ τὴν θείαν σου μνήμην, λαμπρῶς ἑορτάζομεν, καὶ συμφώνως βοῶμέν σοι, Ἀπόστολε Φίλιππε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου. Минея - Ноябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии. Μηναῖο - Νοέμβριος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας . Κοντάκιον Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς . Ὁ μαθητὴς καὶ φίλος σου, καὶ μιμητὴς τοῦ πάθους σου, τῇ οἰκουμένῃ Θεόν σε ἐκήρυξεν, ὁ θεηγόρος Φίλιππος. Ταῖς αὐτοῦ ἱκεσίαις, ἐξ ἐχθρῶν παρανόμων, τὴν Ἐκκλησίαν σου, διὰ τῆς Θεοτόκου συντήρησον Πολυέλεε.   Ἕτερον Κοντάκιον Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ. Ἐν τῷ Υἱῷ τῷ Πατρικῷ φωτὶ ἑώρακας Πατρὸς τὴν δόξαν ὡς τοῦ Πνεύματος κειμήλιον Καθὰ ᾔτησας Ἀπόστολε θεορρῆμον. Ἀλλ’ ὡς μύστης τῆς Χριστοῦ συγκαταβάσεως Πολύτροπον συμφορῶν ἡμᾶς ἀπάλλαξον Τοὺς βοῶντάς σοι, χαίροις ἔνδοξε Φίλιππε. Ὁ Οἶκος Ῥεῖθρα λόγου παράσχου μοι Κύριε, ὁ ὑδάτων τὴν φύσιν δειμάμενος, τὴν καρδίαν μου στήριξον Δέσποτα, ὁ τὴν γῆν στερεώσας τῷ λόγῳ σου, καὶ φώτισον μου τὴν διάνοιαν, ὁ τὸ φῶς ὡς χιτῶνα ἀναβαλλόμενος, ἵνα λέγω καὶ ψάλλω τὰ πρέποντα, καὶ ἀξίως ὑμνήσω τὸν σὸν Μαθητὴν Πολυέλεε.   Μεγαλυνάριον Φίλος καὶ Ἀπόστολος εὐκλεής, τοῦ καὶ μέχρι δούλου, κενωθέντος ἀναδειχθείς, Φίλιππε θεόπτα, ἐκήρυξας ἐν κόσμῳ, τὴν τούτου ὑπὲρ λόγον, ἄρρητον κένωσιν.