ΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
(ΦΙΛΟΘΕΟΥ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως) ( N E O )
«Λόγος εἰς τὸν Τίμιον καὶ Ζωοποιὸν Σταυρόν» -
Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ (νεοελληνικὴ ἀπόδοση)
Λόγος εις την Ύψωσιν του Τιμίου Σταυρού και εις την Αγίαν Ανάστασιν.
ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ
Λόγος εἰς τήν Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ
ΑΝΔΡΕΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
Ἡ Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ πού ευρίσκεται στό Μουσεῖο Warmii i Mazur
στό Olsztyn, τῆς Πολωνίας
Τὰς ἐν λάρυγγι Σῶτερ ὑψώσεις φέρει,
Ὑψούμενον βλέπουσα τὸν Σταυρὸν κτίσις.
Ὑψώθη δεκάτῃ, Σταυροῦ ξύλον, ἠδὲ τετάρτῃ.
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
Ἡ Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ πού ευρίσκεται στό Μουσεῖο Warmii i Mazur
στό Olsztyn, τῆς Πολωνίας
Τὰς ἐν λάρυγγι Σῶτερ ὑψώσεις φέρει,
Ὑψούμενον βλέπουσα τὸν Σταυρὸν κτίσις.
Ὑψώθη δεκάτῃ, Σταυροῦ ξύλον, ἠδὲ τετάρτῃ.
Ἦχος α’.
Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Αὐτόμελον.
Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ ἑκουσίως, τῇ ἐπωνύμῳ σου καινὴ πολιτεία, τοὺς οἰκτιρμούς σου δώρησαι, Χριστὲ ὁ Θεός, Εὔφρανον ἐν τῇ δυνάμει σου, τοὺς πιστοὺς Βασιλεῖς ἡμῶν, νίκας χορηγῶν αὐτοῖς, κατὰ τῶν πολεμίων, τὴν συμμαχίαν ἔχοιεν τὴν σήν, ὅπλον εἰρήνης, ἀήττητον τρόπαιον.
Κάθισμα
Ἦχος α’. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Τοῦ Σταυροῦ σου τὸ ξύλον προσκυνοῦμεν Φιλάνθρωπε, ὅτι ἐν αὐτῷ προσηλώθης ἡ ζωὴ τῶν ἁπάντων· Παράδεισον ἠνέῳξας Σωτήρ, τῷ πίστει προσελθόντι σοι Ληστῇ· καὶ τρυφῆς κατηξιώθη, ὁμολογῶν σοι, Μνήσθητί μου Κύριε. Δέξαι ὥσπερ ἐκεῖνον καὶ ἡμᾶς, κραυγάζοντας· Ἡμάρτομεν, πάντες τῇ εὐσπλαγχνίᾳ σου, μὴ ὑπερίδῃς ἡμᾶς. (Δίς)
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. β’.
Μόνον ἐπάγη τὸ ξύλον Χριστὲ τοῦ Σταυροῦ σου, τὰ θεμέλια ἐσαλεύθη τοῦ θανάτου Κύριε· ὃν γὰρ κατέπιε πόθῳ ᾍδης, ἀπήμεσε τρόμῳ· ἔδειξας ἡμῖν τὸ σωτήριόν σου Ἅγιε, καὶ δοξολογοῦμέν σε, Υἱὲ Θεοῦ, ἐλέησον ἡμᾶς. (Δίς)
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὸ προσταχθὲν.
Προδιετύπου μυστικῶς πάλαι τῷ χρόνῳ, ὁ Ἰησοῦς ὁ τοῦ Ναυῆ, Σταυροῦ τὸν τύπον, ὡς τὰς χεῖρας ἐξέτεινε σταυροφανῶς Σωτήρ μου· καὶ ἔστη ὁ ἥλιος ἕως ἐχθρούς, ἀνεῖλεν, ἀνθισταμένους σοι τῷ Θεῷ· νῦν δὲ οὗτος ἐσκότισται, ἐπὶ Σταυροῦ σε ὁρῶν, θανάτου κράτος λύοντα, καὶ τὸν ᾍδην σκυλεύοντα.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὸ προσταχθὲν.
Ἐν Παραδείσῳ με τὸ πρίν, ξύλον ἐγύμνωσεν, οὗπερ τῇ γεύσει, ὁ ἐχθρὸς εἰσφέρει νέκρωσιν, τοῦ Σταυροῦ δὲ τὸ ξύλον, τῆς ζωῆς τὸ ἔνδυμα, ἀνθρώποις φέρον, ἐπάγη ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ κόσμος ὅλος ἐπλήσθη πάσης χαρᾶς· ὃν ὁρῶντες ὑψούμενον, Θεῷ ἐν πίστει λαοί, συμφώνως ἀνακράξωμεν· Πλήρης δόξης ὁ οἶκός σου. (Δίς)
Ὁ Οἶκος
Ὁ μετὰ τρίτον οὐρανὸν ἀρθεὶς ἐν Παραδείσῳ, καὶ ῥήματα τὰ ἄρρητα καὶ θεῖα, ἃ οὐκ ἐξὸν γλώσσαις λαλεῖν, τὶ τοῖς Γαλάταις γράφει, ὡς ἐρασταὶ τῶν Γραφῶν, ἀνέγνωτε καὶ ἔγνωτε. Ἐμοί, φησί, καυχᾶσθαι μὴ γένοιτο, πλὴν εἰ μὴ ἐν μόνῳ τῷ Σταυρῷ τῷ τοῦ Κυρίου, ἐν ᾧ παθών, ἔκτεινε τὰ πάθη. Αὐτὸν οὖν καὶ ἡμεῖς βεβαίως κρατῶμεν τοῦ Κυρίου τὸν Σταυρὸν καύχημα πάντες· ἔστι γὰρ σωτήριον ἡμῖν τοῦτο τὸ ξύλον, ὅπλον εἰρήνης ἀήττητον τρόπαιον.
( σελιδαες 376 - 417 )
( Πράξεις τῶν Ἁγίων σέ ελληνικό κείμενο)
Άγιος Ευστάθιος και η συνοδεία του, Θεοπίστη η σύζυγος του, Αγάπιος και Θεόπιστος τα παιδιά του
Εὐστάθιον βοῦς παγγενῆ χαλκοῦς φλέγει,
Καὶ παγγενῆ σὺ τοῦ Θεοῦ σῴζεις Λόγε. Εἰκάδι Εὐστάθιος γενεῇ ἅμα βοῒ καύθη. | |||
Βιογραφία
Ο Ευστάθιος ήταν αξιωματικός περίβλεπτος στη Ρώμη και στη χριστιανική πίστη προσήλθε με θαυμαστό τρόπο.
Святой Великомученик Евстафий Плакида.
Фреска монастыря Хора в Константинополе. 1315 - 1321 годы.
Ο Άγιος Ευστάθιος Πλακίδας
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1315 -1321 μ.Χ..
στην Ιερά Μονή τής Χώρας ( γνωστή σήμερα ως Καριγιέ Τζαμί). Κωνσταντινούπολη. Τουρκία
Великомученика Евстафия
Фреска 1290-1310 Успенский собор Протата. Святая гора Афон
Мануил Панселин
Ο Άγιος Ευστάθιος-
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1290 -1310 μ.Χ..
στον Καθεδρικό Ναό τής Κοίμησης τής Θεοτόκου.
Πρωτάτο. Άγιον Όρος (Άθως)
έργο τού Μανουήλ Πανσέληνου
Вмч. Евстафий.
Фреска 1547 г.
Афон (Дионисиат).
Тзортзи (Зорзис) Фука
Ο Άγιος Ευστάθιος-
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ..
στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους
έργο τού Τζώρτζη (Ζώρζης) Fuca.
Вмч. Евстафий.
Фреска 1546 год.
церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон.
Феофан Критский и Симеон.
Ο Άγιος Ευστάθιος-
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ. στον Ιερό Ναό τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. ( Άθως) Άγιον Όρος.
Ἔργον τού Θεοφάνη τού Κρητός και τού Συμεών.
Святой Великомученик Евстафий Плакида.
Фреска 1610-е - 1620-е годы.
церкви Преображения Господня в Палехори, Кипр.
Ο Άγιος Ευστάθιος Πλακίδας
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1610 -1620 μ.Χ..
στον Ιερό Ναό τής Μεταμορφώσεως τού Κυρίου στο Παλαιχώρι, Κύπρος
Евстафий Плакида, Римский, вмч.; Балканы. Сербия. Дечаны; XIV в.; местонахождение: Сербия. Косово. Монастырь Высокие Дечаны. Неф
Ο Άγιος Ευστάθιος Πλακίδας-
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ..
στην Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία
Евстафий Плакида, Римский, вмч. Северный рукав, северная стена; Балканы. Сербия. Грачаница; XIV в.; местонахождение: Сербия. Косово. Монастырь Грачаница. Неф
Ο Άγιος Ευστάθιος Πλακίδας-
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ..
στην Ιερά Μονή Γρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία
Видение святого Евстафия
(икона критской школы, XVII век)
Το όραμα του Αγίου Ευστάθιου
Εικόνα τής κρητικής σχολής τον 17ο αιώνα μ.Χ.
Όταν κάποτε κυνηγούσε ένα ελάφι, είδε στα κερατά του να φέρει σταυρό και άκουσε μία φωνή που τον καλούσε στην ορθή πίστη. Έτσι πίστεψε και βαπτίστηκε με το όνομα Ευστάθιος από Πλακίδας που ονομαζόταν πριν, καθώς επίσης και η γυναίκα του Τατιανή σε Θεοπίστη, αλλά και τα δυο τους παιδιά Αγάπιος και Θεόπιστος.
Св.Евстафий Плакида на охоте видит Христа в рогах оленя. Византийская миниатюра, 12 в.
Ο Άγιος Ευστάθιος-Πλακίδας.
Μικρογραφία (Μινιατούρα) ενός ελληνικού χειρογράφου,
τού 12ου αιώνα μ.Χ.
Св.Евстафий Плакида на охоте видит Христа в рогах оленя. Византийская миниатюра,
Ο Άγιος Ευστάθιος-Πλακίδας.
Μικρογραφία (Μινιατούρα)
Св. Евстафий Плакида с житием. Икона. Греция. 1620 - 1640 годы. Монастырь Богослова. о. Патмос. Греция.
Ο Άγιος Ευστάθιος-Πλακίδας με τον βίο του
Εικόνα μεταξύ τών ετών 1620 - 1640 μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου τού Θεολόγου. Πάτμος. Ελλάδα.
Вмч. Евстафий Плакида.
Икона. Венеция (?). XVI в. Собрание Музея икон. Венеция.
Ο Άγιος Ευστάθιος-Πλακίδας
Εικόνα. τού 16ου αιώνα μ.Χ. απο την Συλλογή τού Μουσείου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Εικόνων στη Βενετία
(ευρίσκεται δίπλα στην Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών στη Βενετία στο κτίριο της πρώην Σχολής Φλαγγάνη)
Минея - Сентябрь (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.
Μηναίο - Σεπτεμβρίου (τεμάχιο). Εικονίδιο. Russ. Αρχική XVII. Εκκλησία Αρχαιολογίας Γραφείο της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας.
Saint Eustathe-Placide (Eustache), grand-martyr à Rome, avec son épouse, sainte Théopistée et leurs fils Agapios et Théopistos (vers 118) ; miniature d’un manuscrit greco-géorgienne, XVe s.
Ο Άγιος Ευστάθιος-Πλακίδας μεγάλος μάρτυρας στη Ρώμη, με τη σύζυγό του, Αγία Θεοπίστη και τους υιους τους Αγάπιο και Θεοπίστη (118). Μικρογραφία (Μινιατούρα) ενός ελληνικο-γεωργιανού χειρογράφου, τού 15ου αιώνα μ.Χ.
Мчч. Евстафий, Феопистия, Агапий, Феопист с житием. Икона. Россия. XVIII в. 31 х 26. Частное собрание.
Ο Άγιος Ευστάθιος-Πλακίδας με τη σύζυγό του, Αγία Θεοπίστη και τους υιους τους Αγάπιο και Θεοπίστη και σκηνές απο τών βίο τους.
Εικόνα ρωσική τού 18ου αιώνα μ.Χ.
απο ιδιωτική Συλλογή
Όταν ο αυτοκράτωρ Τραϊανός έμαθε ότι ασπάσθηκε το χριστιανισμό, του αφαίρεσε τον ανώτερο στρατιωτικό βαθμό που είχε και τον εξόρισε με όλη του την οικογένεια. Κατά την πορεία όμως, τον χώρισαν από τη σύζυγο του Θεοπίστη και τα δύο του παιδιά, το Θεόπιστο και τον Αγάπιο. Το γεγονός αυτό, πίκρανε πολύ τον Ευστάθιο. Μετά από χρόνια, όταν ο Τραϊανός περιήλθε σε μεγάλη πολεμική δυσχέρεια, θυμήθηκε τον ικανότατο αξιωματικό του Ευστάθιο. Τον επανέφερε λοιπόν στην υπηρεσία, και ο Ευστάθιος με τη γενναιότητα αλλά και τη στρατηγική που τον διέκρινε συνετέλεσε κατά πολύ στην νίκη. Στο δρόμο μάλιστα, βρήκε την οικογένεια του και ένοιωσε μεγάλη χαρά. Ο διάδοχος, όμως, του Τραϊανού, Αδριανός, απαίτησε από τον Ευστάθιο να παραστεί στις θυσίες των ειδωλολατρικών θεών. Ο Ευστάθιος, βέβαια, αρνήθηκε, με αποτέλεσμα να βασανιστεί αυτός και η οικογένεια του. Αλλά η αγάπη τους στο Χριστό ενδυνάμωνε την ψυχή τους στα βασανιστήρια, ενθυμούμενοι μάλιστα τους θείους λόγους, που λένε: «Μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμὸν ὅτι δόκιμος γενόμενος λήψεται τὸν στέφανον τῆς ζωῆς, ὃν ἐπηγγείλατο ὁ Κύριος τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν» (Επιστολή Ιακώβου, α' 12). Πανευτυχής, δηλαδή, είναι ο άνθρωπος που βαστάει με υπομονή τη δοκιμασία των θλίψεων. Διότι έτσι γίνεται σταθερός και δοκιμασμένος, για να πάρει το λαμπρό και ένδοξο στεφάνι της αιώνιας ζωής, που υποσχέθηκε ο Κύριος σ' αυτούς που Τον αγαπούν. Τελικά, ο Ευστάθιος με την οικογένεια του πέθαναν μέσα σε χάλκινο πυρακτωμένο βόδι (117 μ.Χ.).
Мчч. Евстафий, Феопистия, Агапий, Феопист. Миниатюра Минология Василия II. Константинополь. 985 г. Ватиканская библиотека. Рим.
Άθληση τού Αγίου Ευστάθιου και τής συνοδείας του, Θεοπίστης τής συζύγου του, Αγάπιου και Θεόπιστου τών υιών του. Μινιατούρα στό Μηνολόγιο τού Βασίλειου Β. Κωνσταντινούπολη τό έτος 985 μ.Χ. . Τώρα ευρίσκεται στην Βιβλιοθήκηςτου Βατικανού. Ρώμη.
Мучение свв. Евстафия, Феопистии, Агапия, Феописта. Тзортзи (Зорзис) Фука. Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г.
Μαρτύριο τού Αγίου Ευστάθιου και τής συνοδείας του, Θεοπίστης τής συζύγου του, Αγάπιου και Θεόπιστου τών υιών του.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ..
στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους
έργο τού Τζώρτζη (Ζώρζης) Fuca.
Евстафий Плакида, вмч., жена его Феоптистия, мц. и чада Агапий и Феопист, мч. (20 сентября)
Менологий на 18-21 сентября
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека
Μαρτύριο τού Αγίου Ευστάθιου και τής συνοδείας του, Θεοπίστης τής συζύγου του, Αγάπιου και Θεόπιστου τών υιών του.
Μηνολόγιο 18 - 21 Σεπτεμβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)
Казнь св. Евстафия в раскалённом медном быке. Неизвестный немецкий художник XVI века. Национальный музей искусств Азербайджана
Εκτέλεση τού Αγίου Ευστάθιος μέσα σε χάλκινο πυρακτωμένο βόδι .
Εικόνα τού 16ου αιώνα μ.Χ. απο άγνωστο Γερμανό καλλιτέχνη.
Τώρα ευρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης τού Αζερμπαϊτζάν
| |||
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα) Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης. Ἀγρευθεῖς οὐρανόθεν πρὸς εὐσέβειαν ἔνδοξε, τὴ τοῦ σοὶ ὀφθέντος δυνάμει, δι’ ἐλάφου Εὐστάθιε, ποικίλους καθυπέστης πειρασμούς, καὶ ἤστραψας ἐν ἄθλοις ἱεροίς, σὺν τὴ θεία σου συμβίω καὶ τοὶς υἱοίς, φαιδρύνων τοὺς βοώντας σοι. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ δείξαντι σὲ ἐν παντί, Ἰὼβ παμμάκαρ δεύτερον. Κοντάκιον Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν. Τὰ πάθη Χριστοῦ, σαφῶς μιμησάμενος, καὶ τούτου πιών, πιστῶς τὸ ποτήριον, κοινωνὸς Εὐστάθιε, καὶ τῆς δόξης σύγκληρος γέγονας, παρ' αὐτοῦ τοῦ πάντων Θεοῦ, λαμβάνων ἐξ ὕψους θείαν ἄφεσιν.
Святые Прокопий, Никита, Евстафий. Икона (таблетка). Новгород. Конец XV в. 24 х 19. Из Софийского собора. Новгородский музей.
Ἅγιοι Προκόπιος, Νικήτας, Εὐστάθιος. Εικονίδιο (δισκίο) τέλος του 15ου αἰώνα Ἀπό τόν Καθεδρικό Ἳερό Ναό τῆς Αγίας Σοφίας. Νόβγκοροντ Μουσείο.
Избранные свв. Икона. Греция. XVII в. ЦАК МДА.
Εικόνα ελληνική τού 17ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στο Εκκλησιαστικό - Αρχαιολογικό Γραφεἰο
της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας. Ρωσία
Архангел Михаил, Симеон Столпник и Евстафий Плакида
румынская икона
Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, ο Σύμεων Στυλίτης και ο Ευστάθιος Πλακίδας
Ρουμάνικη Εικόνα
Κάθισμα Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον. Εὐσεβείας τοῖς τρόποις ἀνδραγαθῶν, καρτερίας τοῖς πόνοις ὑπεραθλῶν, νέος ἀνηγόρευσαι, Ἰὼβ Μάρτυς πανένδοξε· τῶν γὰρ τερπνῶν τοῦ βίου, παθῶν τὴν ἀφαίρεσιν, σὺν γυναικὶ καὶ τέκνοις, Θεῷ ηὐχαρίστησας· ὅθεν ἐπὶ τέλει, τῶν ἀγώνων ὡς νίκης, βραβεῖον παρέσχε σοι, τὴν τοῦ αἵματος πρόσχυσιν, Ἀθλοφόρε Εὐστάθιε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων, ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Мученики Евстафий Плакида и Фекла
Άγιοι Ευστάθιος Πλακίδας και Θέκλα
Ὁ Οἶκος Ὕμνον μοι δώρησαι ὁ Θεός μου, ἀνυμνῆσαι καὶ λέγειν νυνὶ τοὺς ἀγῶνας τοῦ Ἀθλοφόρου σου Κύριε, ὅπως εὐρύθμως ἐγκωμιάσω τὸν γενναῖον ἐν τοῖς ἄθλοις Εὐστάθιον, τὸν νικητὴν ἐν πολέμοις ἐχθρῶν γεγονότα ἀεί, τὸν μέγαν ἐν εὐσεβείᾳ, καὶ χορῷ τῶν Μαρτύρων ἐκλάμψαντα· σὺν τούτοις γὰρ ψάλλει ἀπαύστως σοι, μετ' Ἀγγέλων ὁ πάνσοφος, λαμβάνων ἐξ ὕψους θείαν ἄφεσιν. |
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου