ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΛΥΚΟΥ

 

ΕΑΝ   ΘΕΛΕΤΕ

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

DE SANCTA DOMINICA VIRG. MART.

ACTA GRAECO-LATINA

(Ο ΒΙΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ)

Κυριακὴ θανοῦσα τὴν τομὴν φθάνει

Προαιρέσει, πλὴν καὶ τελειοῦται ξίφει.

Η ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου Καθηγητού

Οι Μάρτυρες κατέχουν τη σημαντικότερη θέση στην Εκκλησία μας, διότι Αυτή είναι θεμελιωμένη στη μαρτυρία, στα βασανιστήρια, στο αίμα και στην ίδια τη ζωή εκείνων. Τα λεγόμενα «Μαρτυρολόγια» είναι οι βιογραφίες των Μαρτύρων της Εκκλησίας μας, τα οποία διηγούνται τις ηρωικές τους ομολογίες στο Χριστό και τα αφάνταστα δεινοπαθήματά τους από τους διαχρονικούς χριστιανομάχους.

Мц. Кириакия. 

Фреска церкви Благовещения. 

Грачаница. Косово. Сербия. Около 1318 г.

Αγία Κυριακή. 

Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1318 μ.Χ

 στον   Ι.Ν.  Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. 

 τής Ιεράς Μονής Γκρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.

Οι Μάρτυρες γυναίκες υπήρξαν το ίδιο ηρωικές με τους άνδρες, και σε πολλές περιπτώσεις τους ξεπερνούσαν σε θάρρος, ηρωισμό και παρρησία, μπροστά στους δημίους βασανιστές τους! Μια από αυτές είναι και η μεγαλομάρτυς Κυριακή, ένα εύοσμο άνθος πίστεως, ευσέβειας, αγνότητας, ηρωισμού και καρτερίας της αρχαίας Εκκλησίας.

Γεννήθηκε στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας και έζησε τον 4ο μ. Χ. αιώνα, από γονείς Έλληνες χριστιανούς και ευσεβείς. Ήταν πολύ πλούσιοι, αλλά δεν είχαν παιδί. Για τούτο και προσεύχονταν αδιαλείπτως στο Θεό να τους χαρίσει το δώρο της παιδοποιίας. Ο Θεός άκουσε τις δεήσεις τους και πράγματι τους χάρισε ένα χαριτωμένο κοριτσάκι, το οποίο γεννήθηκε ημέρα Κυριακή και γι’ αυτό του έδωσαν το όνομα Κυριακή, που σημαίνει αφιερωμένη στον Κύριο, όπως και η αγία ημέρα Του.

Мц. Кириакия Никомидийская. 

Фреска XIV в. в нефе храма Богоматери Одигитрии, Печская

Αγία Μεγαλομάρτυς Κυριακή. . 

Τοιχογραφία (Fresco) του 14ου αιώνα μ.Χ.. 

στον κυρίως ναό της εκκλησίας της Παναγίας της Οδηγήτριας, Peć Πατριαρχείο και το Πατριαρχείο Πεκίου 

( Σέρβων. : - Peћka patriјarshiјa) Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία με το κέντρο της στην πόλη της Pecs , το οποίο υπήρχε από το 1346 για το 1463 , και στη συνέχεια πάλι από το 1557 με 1766 . Θεωρείται ως μια περίοδο της ιστορίας της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας .

Святая мученица Кириакия (Неделя). 

Фреска  XV век.

Кремиковского монастыря Св. Георгия близ Софии, Болгария.

Αγία Μεγαλομάρτυς Κυριακή. . 

Τοιχογραφία (Fresco) του 15ου αιώνα μ.Χ.. 

στην Ιερά Μονή Κρεμιόφσκι του Αγίου Γεωργίου του Νικηφόρου

(περίπου 24 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σόφιας, 

ψηλά πάνω από την περιοχή Κρεμιόβτσι, 

στις νότιες πλαγιές των βουνών της Στάρα  Planina )

Βουλγαρία

Η Κυριακή μεγάλωνε μέσα στην ευσέβεια της οικογένειάς της. Από μικρή απέκτησε ακράδαντη πίστη στο Θεό και απέραντη αγάπη για το Χριστό. Εκείνος την προίκισε με σπάνιο σωματικό κάλλος και υπέρμετρη ευγένεια ψυχής, ώστε να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα κορίτσια της μεγαλούπολης, όπου ζούσε. Νωρίς είχε αποφασίσει να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο Χριστό, διαφυλάσσοντας την παρθενία της για το Νυμφίο Χριστό. Ας μην ξεχνάμε πως για τον Χριστιανό δύο δρόμοι υπάρχουν: ο δρόμος της παρθενίας και ο δρόμος του γάμου. Και οι δύο δρόμοι είναι ευλογημένοι και ισότιμοι για την Εκκλησία μας.

Όταν ήρθε σε ηλικία γάμου πολλοί μνηστήρες επιθυμώντας το κάλλος του σώματος και της ψυχής της τη ζήτησαν να την παντρευτούν. Αλλά εκείνη με ευγένεια τους απωθούσε, ομολογώντας την επιλογή της να είναι αρραβωνιασμένη σε όλη της τη ζωή με το Χριστό και να υπηρετεί την Εκκλησία Του στα πρόσωπα των αναξιοπαθούντων ανθρώπων.

Святая мученица Кириакия. 

Фреска церкви Архангела Михаила 

в деревне Педулас, Кипр.

Άγια Μεγαλομάρτυς Κυριακή. 

Τοιχογραφία τοῦ Ιερού Ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ 

στο χωριό Πεδουλά της Κύπρου.

Святая мученица Кириакия (Неделя).

 Фреска церкви Святого Георгия Анконос, Ормидия, Кипр.

Άγια Μεγαλομάρτυς Κυριακή. 

 Τοιχογραφία τού Ιερού Εξωκκλησίου του Αγίου Γεωργίου Αγκώνος, 

Ορμήδεια, Κύπρος.

Αλλά η ζωή των Χριστιανών την εποχή εκείνη δεν ήταν εύκολη, διότι η Εκκλησία του Χριστού βρισκόταν σε διωγμό. Για τριακόσια χρόνια το διεφθαρμένο ειδωλολατρικό ρωμαϊκό κράτος δίωκε μέχρι αφανισμού τους Χριστιανούς. Οι απόλυτα διεφθαρμένοι αυτοκράτορες, μη έχοντας την παραμικρή ηθική αναστολή, έβγαζαν διατάγματα, με τα οποία απαγόρευαν με την ποινή του θανάτου την άσκηση της χριστιανικής λατρείας. Όσοι Χριστιανοί συλλαμβάνονταν και δεν δεχόταν να υπογράψουν λίβελο απάρνησης της πίστης τους και δε θυσίαζαν στους ειδωλολατρικούς «θεούς» υποβάλλονταν σε φρικτά βασανιστήρια, προκειμένου να αρνηθούν την πίστη τους και να θανατωθούν αν επιμένουν.

Στα χρόνια που ζούσε η Κυριακή, αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο θηριώδης Διοκλητιανός, ο οποίος διέταξε το 303 μ. Χ. τον φοβερότερο διωγμό, χειρότερο από όλους τους προηγούμενους. Οι αδίστακτοι ιερείς των σκοταδιστικών μαντείων του Κλαρίου και του Διδυμαίου Απόλλωνος της Μ. Ασίας είχαν πείσει το δεισιδαίμονα αυτοκράτορα πως οι Χριστιανοί είναι μιασμένοι και πως οι «θεοί» εξαιτίας του μιάσματος αυτού εγκατέλειψαν το κράτος. Για να επανακτηθεί η «εύνοιά» τους έπρεπε να εκλείψουν οι Χριστιανοί! Ο Διοκλητιανός πείσθηκε. Χιλιάδες Χριστιανοί συλλαμβάνονταν και οδηγούνταν σε φρικτά βασανιστήρια και έχυναν το αίμα τους  για το Χριστό. Δημόσιοι υπάλληλοι και στρατιωτικοί έχαναν τα αξιώματά τους και φονεύονταν. Βιβλία καίγονταν, περιουσίες κατάσχονταν, ναοί κατεδαφίζονταν! 

Мц. Кириакия. Икона. Болгария.

Αγία Κυριακή. Εικόνα Βουλγαρία

Κάποιος ειδωλολάτρης δικαστής της Νικομήδειας ήθελε να αρραβωνιάσει την Κυριακή με το γιό του. Όταν εκείνη αρνήθηκε την κατάγγειλε στις αρχές ως Χριστιανούς την ίδια και τους γονείς της.  Ο ίδιος ο αυτοκράτορας διέταξε να υποβληθούν σε σκληρά βασανιστήρια. Τους έδερναν συνεχώς ώσπου να σταματούν οι στρατιώτες από κούραση το ξυλοδαρμό. Αλλά ούτε οι απειλές, ούτε οι κολακείες των ειδωλολατρών έφεραν αποτέλεσμα. Έτσι αποφάσισαν να στείλουν εξορία τους γονείς της στην Μελιτηνή της Αρμενίας και την Κυριακή να σταλεί στον επίσης θηριώδη Μαξιμιανό για ανάκριση.

Η Αγία Βαρβάρα και η Αγία Κυριακή 

Τοιχογραφία τού  έτους 1850 μ.Χ.

στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου στη Λιθιά Καστοριάς

Η αγία ομολόγησε με περισσό θάρρος την πίστη της στο Χριστό. Για την ομολογία της παραδόθηκε σε άξεστους στρατιώτες να τη βασανίσουν, αλλά έμεινε ακλόνητη στην πίστη της. Ένα βράδυ, στο σκοτεινό δεσμωτήριό της, άκουσε τη φωνή του Θεού να την ενθαρρύνει «Μη φοβάσαι Κυριακή τα βασανιστήρια, το πνεύμα μου είναι μαζί σου»! Κατόπιν παραδόθηκε στον κτηνώδη έπαρχο της Βιθυνίας Ιλαρίωνα, να τη βασανίσει ακόμα περισσότερο, με σκοπό να καμφθεί. Ο Ιλαρίων έδωσε εντολή να την καίνε καθημερινά με αναμμένες δάδες και να την κρεμούν για μέρες από τα μαλλιά. Όμως ο Θεός θεράπευε θαυματουργικά τις πληγές της, ώστε να πιστέψουν πολλοί ειδωλολάτρες και να οδηγηθούν και αυτοί στο μαρτύριο!

Τέλος την οδήγησαν σε παρακείμενο ειδωλολατρικό ναό να θυσιάσει στα είδωλα. Όταν την έφεραν στο άντρο αυτό των δαιμόνων, παρακαλούσε το Χριστό να τη βοηθήσει. Και το θαύμα έγινε: δυνατός σεισμός γκρέμισε τα αγάλματα των «θεών», τα οποία έγιναν θρύψαλα. Όμως το γεγονός εξαγρίωσε τους ειδωλολάτρες δημίους και ιερείς. Γι’ αυτό άναψαν φωτιά δίπλα στο βωμό και την έριξαν να καεί. Αλλά οι φλόγες δεν την έκαιγαν! Μετά από αυτό, και με παρακίνηση των αδίστακτων ειδωλολατρών ιερέων, την αποκεφάλισαν. Ήταν μόνο 21 ετών! Δεν υπέκυψε στα φρικτά βασανιστήρια και δεν πρόδωσε την αγία πίστη της. Έφυγε για την Άνω Ιερουσαλήμ ως αγνή και καλλιπάρθενος νύμφη του Χριστού, και ενώθηκε η μακάρια ψυχή της με τον Νυμφίο της αιωνίως! 

Ι Ε Ρ Α   Λ Ε Ι Ψ Α Ν Α

Ιερά Μονή Ιβήρων Αγιον Ορος

Άγια λείψανα του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Προκοπίου, της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Μάρτυρος Ευστρατίου, του Αγίου Ιερομάρτυρος Μοδέστου, της Οσίας Μελάνης, του Αγίου Μηνά Καλλικέλαδου, του Αγίου Ιερομάρτυρος Χαραλάμπους, της Αγίας Κυριακής, του Αγίου Μάρτυρος Προκοπίου, του Αγίου Μάρτυρος Ιγνατίου, του Αγίου Μάρτυρος Ευθυμίου, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Μοδέστου, του Αγίου Μερκουρίου, του Αγίου ΜΙχαήλ Συνάδων, της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Ελευθερίου, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Αρτεμίου, του Αγίου Παντελεήμονος, του Αγίου Κηρύκου, της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Φωτίου, του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου κ.ά. 

Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΦΥΛΑΣΣΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΑΙΓΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1450 ΟΠΟΥ ΤΗΝ ΜΕΤΕΦΕΡΑΝ ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.

Το δεξί χέρι της Αγίας μάρτυρος Κυριακής το έλαβε ως δώρο το 1787 από την Μεγίστη Λαύρα του Αγίου Όρους ο επίσκοπος Ιάκωβος Σταμάτε(1782-1792),ο οποίος πλήρωσε ένα μεγάλο μέρος των χρεών της μονής προς την Υψηλή Πύλη.

Σήμερα βρίσκεται αποθησαυρισμένο στον επισκοπικό ναό των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου(1495) στην πόλη της Ρουμανίας Χούσι.

Λείψανο της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στη Μητρόπολη Φιλιππούπολης.
Η λειψανοθήκη φέρει την εξής ελληνική επιγραφή:
ΑΓ ΚΗΡΓΑΚΗ
ΒΑΣΙ (ΛΕΙΟΣ) Π(Α)Π(Α)ΙΩ(ΑΝΝΗΣ) ΕΠΙ ΙΟΥΝΙ 1842.

Τα λείψανα της Αγίας Κυριακής ευρίσκονται στην ορεινή Κοινότητα Νεράιδας Τρικάλων

Από τον Ι.Ναό της Αγίας Κυριακής στο Κοντοσκάλι της Κωνσταντινούπόλης

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Κυρίων τὸν Κύριον, καὶ Βασιλέα Χριστόν, ἐξ ὅλης ἠγάπησας, Κυριακὴ τῆς ψυχῆς, καὶ χαίρουσα ἤθλησας, ὅθεν Παρθενομάρτυς, παρ' αὐτοῦ δοξασθεῖσα, βρύεις τοὶς σὲ τιμώσιν, ἰαμάτων τὴν χάριν, τοὶς πάσιν αἰτουμένη, πταισμάτων συγχώρησιν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.

Ἡ ἀμνάς σου Ἰησοῦ, κράζει μεγάλη τῇ φωνῇ. Σὲ Νυμφίε μου ποθῶ, καὶ σὲ ζητοῦσα ἀθλῶ, καὶ συσταυροῦμαι καὶ συνθάπτομαι τῷ βαπτισμῷ σου· καὶ πάσχω διὰ σέ, ὡς βασιλεύσω σὺν σοί, καὶ θνήσκω ὑπὲρ σοῦ, ἵνα καὶ ζήσω ἐν σοί· ἀλλ᾽ ὡς θυσίαν ἄμωμον προσδέχου τὴν μετὰ πόθου τυθεῖσάν σοι. Αὐτῆς πρεσβείαις, ὡς ἐλεήμων, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ως βρύσις πολύκρουνος παρθενομάρτυς Χριστού, κατήρδευσας πάνσοφε την Εκκλησίαν αυτού, και ήθλησας άριστα. έσωσας τους εν σκότει της ειδωλομανίας, αίγλητων σων θαυμάτων, Κυριακή αθλοφόρε. διό εν παρρησία Χριστώ πρέσβευε σωθήναι ημάς.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Ἡ Μάρτυς Χριστοῦ, ἡμᾶς συνεκαλέσατο, τοὺς ἄθλους αὐτῆς, τοὺς θείους καὶ παλαίσματα, ἐγκωμίοις ᾆσαι νῦν, φερωνύμως αὐτὴ γὰρ πέφηνεν, ὡς ἀνδρεία τώ φρονήματι, κυρία νοός, τε καὶ παθῶν ἀπρεπῶν.

Όσιος Θωμάς ο εν Μαλεώ

Διεὶς πτέρυγας, εἶπεν ἂν Μωσῆς, Πάτερ, Ὡς ἀετὸς τις ἐξανέπτης πρὸς πόλον. Ἑβδομάτῃ Θωμᾶν θάνατος μέλας ἔμφρονα εἷλεν.

Βιογραφία Οι πληροφορίες που έχουμε για τον Όσιο Θωμά είναι λίγες και μη επιβεβαιωμένες. Από πού καταγόταν και σε ποια εποχή έζησε, δεν γνωρίζουμε. Ως προς τον χρόνο δράσεως και ασκήσεώς του, δύο είναι οι πιο πιθανές εκδοχές: α) Ότι έζησε τον 13ο – 14ο αιώνα, διότι ως ένδοξος και τροπαιούχος στρατιωτικός δεν μπορούσε να έδρασε μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, και β) τον 10ο αιώνα, σύμφωνα με τα δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος. Менологий 6 - 9 июля Византия. Греция; XIV в.; памятник:  Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.;  местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека  (Bodleian Library) Όσιος Θωμάς ο εν Μαλεώ Μηνολόγιο 6 - 9, Ιουλίου.  Βυζαντινή Μηνολόγιο  τού 14ου αιώνα μ.Χ.  Τώρα ευρίσκεται στην  Αγγλία. Οξφόρδη.  Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library) Ο Όσιος Θωμάς, πριν αναλάβει τον ζυγό του Χριστού, ήταν ένδοξος και πασίγνωστος τόσο για τον πλούτο του, όσο και για την εξουσία που κατείχε, ενώ φέρεται ως στρατιωτικός που είχε πετύχει πολλές νίκες εναντίον των βαρβάρων. Φαίνεται όμως από την ακολουθία του, ότι στη ζωή του συνάντησε κάποιες πικρίες και γι’ αυτό εγκατέλειψε τον κόσμο και ακολούθησε τον δύσκολο δρόμο της ασκήσεως. Έτσι, λοιπόν, έγινε μοναχός, κι εγκαταστάθηκε στο όρος Μαλεός στη Νότια Λακωνία (στο ακρωτήρι της Πελοποννήσου Μαλέα ή κάβο Μαλιά). Το δυσπρόσιτο ασκητήριο του Οσίου Θωμά του εν τω Μαλεώ από μακριά (είναι η σπηλιά στο κέντρο της φωτογραφίας)  Ο Όσιος ασκήτεψε σε δύο σπηλιές που βρίσκονται σε σχετικά κοντινή απόσταση μεταξύ τους, πάνω στον καβο-Μαλιά, στο σημείο γύρω από τα ιστορικά Μοναστήρια του Καβου: το μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης και του Αγίου Γεωργίου του εν τω Μαλεώ, τα οποία αξίζει να επισκεφθεί ο προσκυνητής. Η μια, που βρίσκεται πιο ψηλά σκαρφαλωμένη στον βράχο είναι πραγματική αετοφωλιά. Είναι απρόσιτη σε μη έμπειρους ορειβάτες. Η άλλη πιο χαμηλά είναι προσιτή και μέχρι σήμερα την επισκέπτονται οι προσκυνητές. Στην είσοδό της έχουν σχηματίσει με ασβέστη το σημείο σταυρού, ώστε να είναι διακριτή στον επισκέπτη αλλά να φαίνεται και από τη θάλασσα το σημείο άσκησης του Οσίου. Το εσωτερικό του προσβάσιμου ασκητηρίου του Οσίου Θωμά του εν τω Μαλεώ Από τον τόπο, με τις απότομες πλαγιές και τις απόκρημνες πέτρες, που διάλεξε ο Άγιος για να ασκηθεί, μπορεί κανείς να συμπεράνει και την άσκηση που έκανε. Αυτός ο πάμπλουτος και διάσημος, μιμήθηκε την ταπείνωση και τη φτώχεια του Δεσπότη Χριστού. Από τα παλάτια προτίμησε μια σπηλιά μεταξύ ουρανού και γης πάνω στο όρος Μαλεός, για να τραβήξει από εκεί τον δρόμο για τον ουρανό. Στον δύσκολο αυτόν αγώνα του, ο ένδοξος αυτός στρατιώτης της πίστεως είχε ως όπλα του την νηστεία, την αγρυπνία και την προσευχή και κατάφερε μ’ αυτά να φέρει νίκες και τρόπαια εναντίον των πονηρών πνευμάτων. Σύμφωνα με τους βιογράφους του ο Άγιος Θωμάς, αξιώθηκε να οδηγηθεί με στύλο πυρός από τον Προφήτη Ηλία στο όρος Μαλεός, ενώ στο αρχαίο συναξάρι της Κωνσταντινουπόλεως είναι γραμμένο ότι ο ίδιος ο Άγιος εφάνη ως στύλος πυρός με την επίσκεψη του μεγάλου προφήτη Ηλία, του οποίου με ζήλο μιμήθηκε τον τρόπο ζωής. Ο Θωμάς εξαιτίας της φιλοπονίας του, ξεπέρασε στην αρετή πολλούς, ώστε όταν προσευχόταν να φαίνεται στους μακρινούς και μάλιστα στους πιο προχωρημένους στην αρετή, ως στύλος πυρός. Επίσης, σύμφωνα με την παράδοση των κατοίκων του χωριού Βελανίδια, οι κάτοικοι των Κυθήρων, του νησιού που βρίσκεται απέναντι από τον κάβο Μαλιά, έβλεπαν τότε που ασκήτευε ο Όσιος Θωμάς στήλη πυρός από τον ουρανό. Ο Άγιος όμως δεν έγινε γνωστός μόνο από τον βίο του, αλλά και από τα θαύματα που έκανε: Έβγαλε δαιμόνια από ανθρώπους, χάρισε σε τυφλούς το φως, σε κουτσούς το περπάτημα και με την προσευχή του έκανε να αναβλύσει νερό από τη γη. Όσον αφορά μάλιστα την ανάβλυση του νερού, σύμφωνα με τους γεωλόγους, δεν δικαιολογείται από τη φύση. Η παράδοση αναφέρει, ότι οι μοναχοί που ασκούνταν στο όρος Μαλεός, αντιμετώπιζαν προβλήματα γιατί δεν υπήρχε κάπου κοντά πηγή νερού. Έτσι ο Άγιος Θωμάς είτε χτύπησε με το ραβδί του, είτε ακούμπησε την παλάμη του χεριού του στο έδαφος και βγήκε νερό από πέντε σημεία. Η πηγή αυτή είναι γνωστή ως Αγίασμα. Ο θάνατος τον βρήκε να ευεργετεί συνεχώς, διότι και κατά το χρόνο της μόνωσης του, προσευχόταν για όλους και κατάρτιζε τον εαυτό του να γίνεται άξιο όργανο του Θεού, για την ωφέλεια του πλησίον. Ο Όσιος Θωμάς συγκαταλέγεται στην χορεία των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, τιμώντας ιδιαίτερα και την Λακωνία στον τόπο της οποίας άσκησε και θαυματούργησε. Ι Ε Ρ Α   Λ Ε Ι Ψ Α Ν Α Μετά από ενέργειες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευσταθίου, στις 6 Ιουλίου 1990, έφτασε στο χωριό Βελανίδια Βοιών Λακωνίας, στον Καβο-Μαλιά, με συνοδεία κληρικών τμήμα από τα ιερά λείψανα του Οσίου Θωμά, τα οποία φυλάσσονται στον Άγιον Όρος.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα. Τὴν διαρρέουσαν δόξαν ἀπέρριψας, καὶ τὸν τοῦ Κτίσαντος, ζυγὸν ἠγάπησας, ἀγγελικὴν ἐπὶ τῆς γῆς, ἐλόμενος πολιτείαν ὅθεν χαρισμάτων σέ, δωρεαὶς κατεπλούτισε, Χριστὸς ὁ φιλάνθρωπος, ὁ δοξάσας τὸν βίον σου, ὢ πρέσβευε Θωμὰ Θεοφόρε, ρύσαι ἠμᾶς πάσης ἀνάγκης. Минея - Июль (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в.  Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии. Μηναίο - Ιούλιος (τεμάχιο). Εικονίδιο. Russ. Αρχες του 17ου αιώναI. απο την Εκκλησία και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας. Музей фресок Дионисия - Разрез по центральному поперечному нефу. Вид на восток - Преподобные Фома Малеин (?) и Евфимий Великий  Собор Рождества Богородицы Разрез по центральному поперечному нефу. Вид на восток Преподобные Фома Малеин (?) и Евфимий Великий (?) (από αριστερα πρός τά δεξιά) Άγιοι Θωμάς εν Μαλεώ καί Ευθύμυιος ο Μέγας  στον Καθεδρικό Ι. Ναό τής Γεννήσεως τής Θεοτόκου στο  Paphnutius Borovsk Μοναστήρι (γραπτή και Pafnutiev-Borovsky Μονή) - Μονή της επαρχίας Καλούγκα της Ρωσίας ορθόδοξη εκκλησία που βρίσκεται στις παρυφές της Borovsk περιοχή Καλούγκα . Τοιχογραφία τού Διονύσιου(γ. 1440 - 1502 ) - ενός κορυφαίου στην Μόσχα αγιογράφου ( ζωγράφου) τού τέλους τού 15ου αιώνα - αρχές τού 16ου αιώνα.. Θεωρείται οτι ακολουθεί τις παραδόσεις Andreya Rublova . Κοντάκιον Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ. Ὡς τοῦ Σωτῆρος ὀπαδὸν καὶ φίλον γνήσιον καὶ τῶν Ὁσίων μιμητὴν καὶ ἀκροθίνιον Ἀνυμνοῦμεν σε ἀξίως, Θωμᾶ θεόφρον· Σὺ γὰρ ὤφθης ἀπαθείας ἐνδιαίτημα καὶ θαυμάτων αὐτουργὸς ἐκ θείας χάριτος τοῖς βοῶσί σοι, χαίροις Πάτερ τρισόλβιε. Μεγαλυνάριον Κόσμου ἀπωσάμενος τὰ τερπνά, πόθῳ ᾠκειώσω, ὑπερκόσμια ἀγαθά, δι’ ἐνθέου βίου, Θωμᾶ θαυματοφόρε, δι’ οὗ θαυμάτων ὤφθης, Πάτερ ἀνάπλεως.