ΒιογραφίαΗ Αγία Βαρβάρα έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορος Μαξιμιανού (286 - 305 μ.Χ.) και ήταν κόρη του ειδωλολάτρη Διοσκόρου ο οποίος ήταν από τους πιο πλούσιους ειδωλολάτρες της Ηλιουπόλεως.
Святая великомученица Варвара
Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα.
Святая великомученица Варвара
Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα.
Вмц. Варвара.
Роспись ц. арх. Михаила в Педуласе. Кипр. 1474 г.
Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1474 μ.Χ.
στόν Ιερό Ναό Αρχαγγέλου Μιχαήλ Πεδουλά Μαραθάσας .
Τρόοδος. Κύπρος
|
Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα Εικόνα τού 18ου αιώνα μ.Χ. στον Ιερό Ναό Αγγελόκτιστης, Κίτι, Λάρνακα, Κύπρος |
Вмц. Варвара.
Роспись ц. Панагии Мутулла на Кипре. 1280 г.
Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1280 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τής Παναγίας τού Μουτουλλά, Τρόοδος. Κύπρος
Вмч. Варвара.
Роспись ц. Спаса Преображения на Ильине в Новгороде. 1378 г
Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα
Τοιχογραφία τού ἐτους 1378 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό. Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος
στην οδό Ilyina στο Νόβγκοροντ.
Варвара Илиопольская,вмц. (4 декабря)
Менологий на 2 - 5 декабря
Византия. Греция; XIV в.; памятник:
Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion);
10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд.
Бодлеанская Библиотека
Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα
Μηνολόγιο 2 - 5 Δεκεμβρίου
Βυζαντινή Μηνολόγιο τού 14ου αιώνα μ.Χ.
Τώρα ευρίσκεται στην Αγγλία. Οξφόρδη.
Bodleian Βιβλιοθήκη (Bodleian Library)
Варвара Илиопольская и неизвестная святая.
Северный рукав, северная стена; Балканы. Сербия. Грачаница; XIV в.;
местонахождение: Сербия. Косово. Монастырь Грачаница. НефНектария
Η Αγία Βαρβάρα τής Ηλιόπολης και η άγνωστη άγια.
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους περίπου 1318 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό τού Ευαγγελισμού τηή Θεοτόκου
τής Ιεράς Μονής Γκρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο. Σερβία.
( από τά αριστερά πρός τά δεξιά) Οι Αγίες Αίκατερίνη, Βαρβάρα, Ευφημία. Μαρίνα, Θέκλα, Χριστίνα. Αμφίγραπτη εικόνα (44Χ25,5 ἑκ) τού τρίτου τετάρτου τού 17ου αιώνα μ.Χ.
στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος Άγιον Ὀρος
Святые Параскева, Варвара и Иулиания.
Икона из ц. вмц. Варвары в Пскове. Кон. XIV - нач. XV в. (ГТГ)
Αγίες Παρασκευή, Βαρβάρα και Ιουλιάνα.
Εικόνα τού τέλους τού 14ου - αρχές τού 15ου αιώνα μ.Χ.
στον Ιερό Ναό ής Αγίας Βαρβάρας Πσκοβ Ρωσία
Ο πατέρας της λόγω της σωματικής ωραιότητας της Αγίας, την φύλαγε κλεισμένη εντός πύργου. Δεν γνωρίζουμε που διδάχθηκε τις χριστιανικές αλήθειες, καθώς ο πατέρας της ήταν φανατικός ειδωλολάτρης, λόγος για τον οποίο άλλωστε προσπάθησε να κρατήσει κρυφή την πίστη της στον Τριαδικό Θεό. Ένα τυχαίο περιστατικό, όμως, την πρόδωσε. Ο πατέρας της πληροφορήθηκε από τεχνίτες ότι η Αγία ζήτησε να τις ανοίξουν τρία παράθυρα στον πύργο όπου ήταν έγκλειστη, στο όνομα της Αγίας Τριάδος και, έτσι, βεβαιώθηκε ότι η κόρη του είχε γίνει Χριστιανή.
Οι Αγίες Ειρήνη, Αικατερίνα και Βαρβάρα,
Ψηφιδωτό τού 11ου αιώνα μ.Χ.
στον Νάρθηκα τής Ιεράς Μονής Οσίου Λουκά
Στείρι Βοιωτίας
Εξοργίσθηκε τόσο που την κυνήγησε εντός του πύργου με το ξίφος του για να την φονεύσει. Η Αγία κατέφυγε στα όρη, αλλά ο πατέρας της την συνέλαβε και την παρέδωσε στον τοπικό άρχοντα, Μαρκιανό, κατηγορώντας την για την πίστη της. Όταν ανακρίθηκε, ομολόγησε με παρρησία την πίστη της στον Χριστό και καθύβρισε τα είδωλα. Μετά από φρικτά βασανιστήρια, διεπομπέφθη γυμνή στην πόλη και τέλος σφαγιάσθηκε από τον ίδιο τον πατέρα της. Την στιγμή όμως που είχε αποτελειώσει το έγκλημά του, έπεσε νεκρός χτυπημένος από κεραυνό κατά θεία δίκη.
Η σύναξη της Αγίας ετελείτο στο μαρτύριο αυτής, στον Βασιλίσκο πλησίον της αγίας Ζηναΐδος.
Η Αγία Βαρβάρα θεωρείται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σ΄ άλλες Χώρες Αγία προστάτις πυροβολικού. Στην Ελλάδα καθιερώθηκε ως Προστάτις του όπλου αυτού το 1828 μ.Χ. όπου και αναφέρεται η πρώτη σχετική τελετή με δοξολογία και παράθεση στη συνέχεια γεύματος όπου έλαβαν μέρος αξιωματικοί και οπλίτες πυρβολητές.
Στη Ορθόδοξη εικονογραφία η Αγία Βαρβάρα ζωγραφίζεται πολλές φορές μ’ ένα ποτήριο στο χέρι όντας προστάτιδα ενάντια στο αιφνίδιο θάνατο και μη θέλοντας να στερηθούν οι ετοιμοθάνατοι την θεία κοινωνία. Συχνά τη συναντούμε κοντά σ΄ έναν πύργο (με τρία παράθυρα) ή κρατώντας ένα βιβλίο (για τους ετοιμοθάνατους) ή ένα κλαδί φοίνικα.
Ιερά Λείψανα
Τα Λείψανα της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας διαφυλάχθηκαν στην Κωνσταντινούπολη μέχρι τον 11ο αιώνα μ.Χ.., οπότε ένα μέρος τους μεταφέρθηκε στη Βενετία, όταν Δόγης ήταν Ο Πέτρος Β’ Orseol (991 – 1009 μ.Χ.). Τα Λείψανα μεταφέρθηκαν από την Πριγκίπισσα Μαρία Αργυροπούλα, η οποία νυμφεύθηκε τον γιό του Δόγη Πρίγκιπα Ιωάννη. (Σύμφωνα με μέρος των πηγών - Ιωάννη τον Διάκονο και Ανδρέα Δάνδολο - η Μαρία ήταν ανιψιά ή και αδελφή των Αυτοκρατόρων Βασιλείου Β’ του Βουλγαροκτόνου και Κωνσταντίνου Η’, όμως το πλέον πιθανό είναι να ήταν μία από τις αδελφές του μελλοντικού Αυτοκράτορα Ρωμανού Γ’).
Ο Πριγκιπικός Γάμος ευλογήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, με παρανύμφους τους Αυτοκράτορες. Μάλιστα η παραμονή του ζεύγους στη Βασιλεύουσσα παρατάθηκε μέχρι το 1004 μ.Χ. (εκεί γεννήθηκε και το πρώτο παιδί τους).
Στη Βενετία τα Λείψανα της Μεγαλομάρτυρος κατατέθηκαν στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μάρκου. Ο Ιωάννης πέθανε από πανώλη στη Βενετία, το 1009 μ.Χ. Μετά τον θάνατό του δύο αδέλφια του, ο Επίσκοπος του Τορτσέλλο Όρσο και η Φιληκίτη, Ηγουμένη της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου επίσης στο Τορτσέλλο, πέτυχαν την μεταφορά των Λειψάνων στη Μονή αυτή, όπου παρέμειναν μέχρι τον 18ο αιώνα μ.Χ.
Τα Λείψανα μεταφέρθηκαν και πάλι στο Ναό του Αγίου Μάρκου κατά την περίοδο των Ναπολεοντίων Πολέμων, όπου και σήμερα φυλάσσονται. Πάντως μέρος τους παρέμεινε και στη Μονή του Τορτσέλλο. Δεν είναι γνωστό πότε και κάτω από ποιες συνθήκες η Κάρα της Αγίας μεταφέρθηκε στο Μοντεκοτίνι της Ιταλίας, όπου σήμερα φυλάσσεται, όπως και το μέρος των Λειψάνων που φυλάσσεται στο Ρωμαιοκαθολικό Ναό του Ριέτι.
Επίσης, κατά το 12ο αιώνα μ.Χ., μέρος υπολοίπων λειψάνων της Αγίας μεταφέρθηκαν από την Κωνσταντινούπολη στο Μοναστήρι του Αγίου Μιχαήλ με τους Χρυσούς Τρούλους στο Κίεβο, όπου παρέμειναν ως το 1930 μ.Χ., όταν μεταφέρθηκαν εκ νέου στον Καθεδρικό Ναό του Αγ. Βλαδίμηρου στην ίδια πόλη.
Την 1η Ιουνίου 2003 μ.Χ., μετά από ενέργειες του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστοδούλου προς την Ρωμαιοκαθολική Επισκοπή της Βενετίας και τον Επίσκοπό της Άγγελο Scolla, δόθηκε μέρος των Λειψάνων της Αγίας στην Εκκλησία της Ελλάδος. Το Λείψανο παραλήφθηκε με τις δέουσες τιμές από τον Γενικό Διευθυντή της Αποστολικής Διακονίας Επίσκοπο Φαναρίου Αγαθάγγελο και κατατέθηκε στο ομώνυμο Προσκύνημα του Δήμου Αγίας Βαρβάρας Αττικής.
Η Κάρα της Αγίας βρίσκεται στο ρωμαιοκαθολικό Ναό του Montecotini Ιταλίας.
Μέρος της Κάρας της Αγίας βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων.
Μέρος των Λειψάνων της Αγίας βρίσκεται στη ρωμαικοκαθολική Βασιλική του Αγ. Μάρκου Βενετίας, στη ρωμαιοκαθολική Μονή Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου Τορτσέλλο Βενετίας και στο ρωμαιοκαθολικό Κάθεδρικό Ναό του Ριέτι Ιταλίας (*).
Μέρος της δεξιάς της Αγίας και ένας βραχίονας βρίσκεται στη Μονή Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου της Αγίας βρίσκονται στις Μονές Χιλανδαρίου, Καρακάλου και Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους, Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, Προυσού Ευρυτανίας, στο ομώνυμο Προσκύνημα Δήμου Αγίας Βαρβάρας Αττικής, στον Καθεδρικό Ναό Αγ. Βλαδιμήρου Κιέβου και στη Λαύρα Αγ. Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.
Τὰ ἱερὰ λείψανα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας
Ἡ τιμία κάρα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας τεμαχίστηκε κατὰ τοὺς προηγούμενους αἰῶνες. Ἔτσι τεμάχιά της σήμερα εὑρίσκονται στὴν Ἱερὰ Μονὴ Μεγάλου Σπηλαίου Καλαβρύτων καθὼς καὶ στὸν Ἱερὸ Ναὸ Παναγίας Ἐπισκέψεως στὰ Τρίκαλα. Ἐπίσης στὸν Ρωμαιοκαθολικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Πέτρου στὸ Montecatini Alto τῆς Ἰταλίας εὑρίσκεται ἡ προσθία ὄψη τῆς τιμίας κάρας (μεσσαῖο τριτημόριο).
Λείψανα τῆς Ἁγίας ἐντός της Ἰταλικῆς ἐπικράτειας ἀποθησαυρίζονται στὸν Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Rieti, στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἄγ. Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὸ Torcello τῆς Βενετίας ὅπως καὶ στὴν Βασιλική του Ἁγίου Μάρκου στὴν Βενετία (βλέπε παρακάτω).
Τὸ ἄφθαρτο δεξιὸ πέλμα (ἀπὸ τὸν ἀστράγαλο καὶ κάτω) φυλάσσεται στὸν Ρωμαιοκαθολικὸ Καθεδρικὸ Ναὸ στὸ Dignano τῆς Κροατίας.
Ἀποτμήματα λειψάνων τῆς Ἁγίας προσκυνοῦνται στὶς Γυναικεῖες Ἱερὲς Μονὲς Παναγίας Ἐλεούσης Ρότσο Καλύμνου, Μεταμορφώσεως-Ἁγίας Βαρβάρας Ρουσσάνου Μετεώρων, «Κυρίας τῶν Ἀγγέλων» (Ὁσίας Πελαγίας) Κεχροβουνίου Τήνου, Ἁγίας Βαρβάρας Ταλάντων Σύρου.
Μέρος τῆς δεξιᾶς χειρὸς τῆς Ἁγίας καὶ ἕνας βραχίονας φυλάσσονται εὐλαβικὰ στὴν Ἀθωνικὴ Μονὴ Σίμωνος Πέτρα.
Ι.Ν. Ἄγ. Βαρβάρας Καϊμακλίου Κύπρου. Τὸ κάλυμμα τῆς εἰκόνας εἶναι ἀπὸ ἐπίχρυσο ἀσήμι φτιαγμένο τὸ 1869 “χέρι ἀρίστου ἀργυροχρυσοχόου Χατζηιωάννη Χατζηελευθερίου”.
Τμήματα τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας εὑρίσκονται καὶ στὴν Ρωσία, στὴν Λαύρα τοῦ Ἁγίου Ἀλεξάνδρου Νιέφσκι στὴν Ἁγία Πετρούπολη. Ἐπίσης καὶ στὸν Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Βλαδιμήρου στὸ Κίεβο τῆς Οὐκρανίας. Τὰ λείψανα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἔχοντας μεταφερθεῖ στὴν Κωνσταντινούπολη ἔτυχαν ἰδιαιτέρας τιμῆς ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα Λέοντα Στ’ τὸν Σοφὸ (886-912), ὁ ὁποῖος ἀνήγειρε Ναὸ τῆς Μάρτυρος ἐντός των ἀνακτόρων ὅπου καὶ τὰ ἐφύλασσε συμμετέχοντας στὴν λαμπρὴ πανήγυρη τῆς Ἁγίας. Τὸν 12ο αιώνα τὰ λείψανα τῆς Ἁγίας ἔφθασαν στὸ Κίεβο. Τὰ μετέφερε ἐκεῖ το 1108 ἡ θυγατέρα τοῦ Αὐτοκράτορα Ἀλεξίου Κομνηνοῦ ποὺ λεγόταν Βαρβάρα. Μετέβη ἐκεῖ γιὰ νὰ γίνει σύζυγος τοῦ Μεγάλου Δουκὸς Svyatopolk Mykhailo Izyaslavovych. Ἀρχικά τα λείψανα τῆς Ἁγίας τοποθετήθηκαν στὸν Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Μιχαὴλ (Mykhailivsky Zlatoverkhy) ἕναν ἀπὸ τοὺς τρεῖς μεγαλύτερους Ναοὺς τοῦ Κιέβου, κτισμένο ἀπὸ τὸν Μέγα Δούκα Svyatopolk Mykhailo Izyaslavovych. Ὅταν ὁ ναὸς τὸ 1930 κατεδαφίστηκε ἀπὸ τοὺς κομμουνιστές, τὰ λείψανα τῆς Ἁγίας μεταφέρθηκαν στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου καὶ ἀργότερα, ὅταν ὁ Ναὸς αὐτὸς μετατράπηκε σὲ μουσεῖο, ἡ λειψανοθήκη μὲ τὰ λείψανα τῆς Ἁγίας μεταφέρθηκαν στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Βλαδιμήρου ὅπου φυλάσσονται μέχρι σήμερα.
ag.barbara3
Λειψανοθήκη Αγ. Βαρβάρας στο Κίεβο. Δωρήθηκε το 1108 απο την κόρη του Αλεξίου Κομνηνού Βαρβάρα.
Στὴν Ἑλλάδα μὲ λείψανα τῆς Ἁγίας πλουτίζονται οἱ Μονὲς Προυσοὺ Εὐρυτανίας , Ἁγίας Λαύρας Καλαβρύτων, οἱ Ἁγιορείτικες Μονὲς Χιλανδαρίου, Καρακάλου καὶ Κουτλουμουσίου ἀλλὰ καὶ τὸ προσκύνημα τῆς Ἁγίας στὸν ὁμώνυμο Δῆμο Ἀττικῆς. Τὸ λείψανο τῆς Ἁγίας ἔφθασε ἐκεῖ κατόπιν αἰτήματος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πρὸς τὸν Ἐπίσκοπό της Βενετίας Angelo Scola τὴν 1η Ιουνίου 2003.
Ἀλλὰ καὶ πρὸ τοῦ 1108 λείψανα τῆς Ἁγίας μεταφέρθηκαν στὴν Δύση ὅταν ἡ πριγκίπισσα Μαρία Ἀργυροπούλα μετέβη στὴν Βενετία, νυμφευμένη μὲ τὸν πρίγκιπα Ἰωάννη, υἱὸ τοῦ ἐπιχώριου Δόγη Πέτρου Β’ Orseol (991-1109). Τὰ λείψανα κατετέθησαν μὲ τιμὲς στὸν περικαλλῆ ναὸ τοῦ Ἁγίου Μάρκου. Ὡστόσο μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Πρίγκηπα Ἰωάννου τὸ 1109 ἀπὸ πανώλη, τὰ ἀδέλφια τοῦ Ἐπίσκοπος Orso τοῦ Torcello καὶ Ἡγουμένη Felicitas τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὸ Torcello, κατόρθωσαν τὴν μεταφορὰ τῶν λειψάνων στὴν Μονὴ αὐτὴ ὅπου καὶ παρέμειναν μέχρι καὶ τὸν 18ο αι. Τὸ μεγαλύτερο μέρος τοὺς μεταφέρθηκε ἐκ νέου στὸν Ἅγιο Μάρκο ὅπου φυλάσσονται μέχρι σήμερα.